ဓမၼဂဂၤါပါဠိသင္ခန္းစာ (၁)

ပါဠိဘာသာစကားသင္မယ္ဆိုေတာ့ ပါဠိအကၡရာေတြကို မိတ္ဆက္ေပးရပါတယ္.။ တကယ္ေတာ့ ပါဠိပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သကၠဋပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္ပိုင္အေရးအကၡရာ(Script) မရွိၾကဘူး။ အိႏၵိယမွာ ေဒ၀ နာဂရီ အကၡရာ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျမန္မာအကၡရာ၊ ထိုင္းမွာ ကေမၻာဇအကၡရာ၊ သီဟိုဠ္မွာ ဆင္ဟာလီအကၡရာ၊ ကမၻာတစ္၀ွမ္းလံုးအတြက္ဆိုရင္ေတာ့ ရိုမန္(Roman)အကၡရာနဲ႕ ေရးသားၾကရေလရဲ႕..။
ပါဠိဘာသာကို ျမန္မာအကၡရာ၊ ရိုမန္အကၡရာမ်ားနဲ႕ ေရးေတာ့

ဗ်ည္း (၃၃)လံုး( Consonants )

က ခ ဂ ဃ င
k kh g gh ṅ
စ ဆ ဇ စ် ၪ
c ch j jh ñ
ဋ ဌ ဍ ဎ ဏ
ṭ ṭh ḍ ḍh ṇ
တ ထ ဒ ဓ န
t th d dh n
ပ ဖ ဗ ဘ မ
p ph b bh m
ယ ရ လ ၀
y r l v
သ ဟ
s h
ဠ အံ ( _ံ )
ḷ ṃ

သရ (၈) လံုး (Vowels)

အ အာ ဣ ဤ ဥ ဦ ဧ ၾသ
- - ါ -ိ -ီ -ု -ူ ေ- ေ- ာ
a ā i ī u ū e o
သင္တန္းသားေတြအတြက္ သင္ရိုးစာအုပ္အျဖစ္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံထုတ္ ပါဠိအေျချပဳ (Pali Primer)စာအုပ္ေလးကို သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ေပ်ာ္ေပ်ာ္လြယ္လြယ္နဲ႕ အဆင့္တက္သြားတဲ့ နည္းျပစာအုပ္ေလးမို႕ အေျခခံက စၿပီး ပါဠိဘာသာကို သင္ယူလိုသူမ်ားအတြက္ အေထာက္အကူအမ်ားၾကီးေပးပါလိမ့္မယ္.။
ပထမဆံုး သင္ခန္းစာအတြက္ သိထားရမယ့္ ပါဠိစကားလံုးေလးေတြ ဖတ္ခိုင္းလိုက္ပါတယ္။ ပါဠိဘာသာသင္ရင္ အလြယ္ဆံုးစကားလံုးေတြက အ-သရနဲ႕ ဆံုးတဲ့ (Ending in A) ပုလႅိင္ (Masculine) နာမ္ပုဒ္ (Noun)ေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။
ပါဠိဘာသာမွာ လိင္ (Gender ) သံုးမ်ိဳးရွိတဲ့အတြက္ ပုလႅိင္ ( Masculine ) ဣတၳိလိင္ (Feminine) နပံုလိင္ (Neuter)တို႕အေၾကာင္းနည္းနည္းရွင္းျပလိုက္ေတာ့ သေဘာေပါက္ျမန္ၾကတာ ေတြ႕ရတယ္။
ပါဠိေ၀ါဟာရနဲ႕ဆိုရင္ေတာ့ ၀ိသဒါကာရ (ရွင္းျပရတာလြယ္တဲ့) စကားလံုးေတြက ပုလႅိင္၊
အ၀ိသဒါကာရ (ရႈပ္တဲ့ )စကားလံုးေတြက ဣတၳိလိင္
ေန၀၀ိသဒါ နာ၀ိသဒါကာရ (မရႈပ္မရွင္း) စကားလံုးေတြက နပံုလိင္ေပါ့..။
ေယာက်္ာ၊ မိန္းမ မိန္းမလ်ာဆိုတာေတြနဲ႕ ဆက္စပ္ၿပီး ခြဲျခားတာမဟုတ္ေၾကာင္းပါ..။

Vocabulary

အသရဆံုး ပုလႅိင္နာမ္ပုဒ္မ်ား (Masculine nouns ending in-a)

အသရနဲ႕ ဆံုးတဲ့ (Ending in A) ပုလႅိင္ (Masculine) နာမ္ပုဒ္ (Noun)စကားလံုးေလးေတြ မွတ္ၾကမယ္
ဗုဒၶ/ တထာဂတ/ သုဂတ (ဘုရား) buddha
ကႆက (လယ္သမား) kassaka
၀ါဏိဇ (ကုန္သည္) vaṇija
ျဗဟၼဏ (ပုဏၰား) brahmaṇa
မာတုလ (ဦးၾကီးဦးေလး) mātula
ကုမာရ (လူငယ္) kumāra
ပုတၱ (သား) putta
ဘူပါလ (ဘုရင္) bhūpāla
သဟာယ/သဟာယက/ မိတၱ (သူငယ္ခ်င္း) sahāya/ sahāyaka / mitta
၀ါက်တစ္ခုေရးမယ္ဆိုရင္ မျဖစ္မေန ၾကိယာစကားလံုးေလးေတြက သိဖို႕ လိုအပ္လာၿပီ...

အေျခခံ ပစၥဳပၸန္ၾကိယာမ်ား (Verbs in Present Tense)

ဘာသတိ (ေျပာ၏) bhāsati
ပစတိ (ခ်က္၏) pacati
ကသတိ (ထြန္ယက္၏) kasati
ဘုဥၨတိ (စား၏) bhuñjati
သယတိ (အိပ္၏) sayati
ပႆတိ( ျမင္၏ ) passati
ဆိႏၵတိ (ျဖတ္၏) chindati
ဂစၦတိ (သြား၏) gacchati
အာဂစၦတိ (လာ၏) āgacchati
ဓါ၀တိ (ေျပး၏) dhāvati

Subject (ကတၱား) (Nominative Case) (ကတၱဳကာရက)

ကတၱားကို တြဲဘက္ၾကိယာနဲ႕ သင္ေပးလိုက္ပါတယ္။
အဲဒါကို လြယ္လြယ္နားလည္ဖို႕ ျမန္မာလို စကားလံုးေလးေတြ ေရးခ်လိုက္တယ္.။
ေယာက်္ား--- သြား----။
အကၡရာ(Letter)ေလးေတြ သိမွ စကားလံုး (words)ေလးေတြ ေရးႏိုင္ဖတ္ႏိုင္ၾကမွာပါ။ လံုေလာက္တဲ့ မက္ေဆ့ခ်္တစ္ခုေပးခ်င္ရင္ေတာ့ အဲဒီသိထားတဲ့ စကားလံုးေလးေတြ အသံုးျပဳၿပီး ၀ါက် (Sentence) တည္ေဆာက္ရပါလိမ့္မယ္။
ပါဠိလိုဆိုေတာ့ အကၡရ (letter) ပဒ (word) နဲ႕ ၀ါက် (sentence)တို႕ပါပဲ..။
ေယာက်္ား+သည္=ေယာက်္ားသည္
သြား+၏=သြား၏။
ေယာက်္ား ဆိုတဲ့ စကားလံုးေနာက္မွာ သည္ ဆိုတာေလးျဖည့္။
သြား ဆိုတဲ့ စကားလံုးေနာက္မွာ ၏ ဆိုတာေလး ဆက္ေတာ့
ေယာက်္ားသည္ သြား၏။
၀ါက်တစ္ခုျဖစ္သြားပါၿပီ။
ဒီလိုပဲ ပါဠိစကားလံုးေလးေတြ သိေနၿပီဆိုေတာ့ အနည္းကိန္း ကတၱား၀ါက်ေရးမယ္ဆိုရင္ နာမ္ပုဒ္စကားလံုးရဲ႕ ေနာက္မွာ ၾသ (o)သရေလးဆက္ေပး။ ၾကိယာမူရင္းပုဒ္ေတြရဲ႕ ေနာက္မွာေတာ့ တိ(ti) ဆိုတာေလး ဆက္ေပးလိုက္..။
ၾကိယာမူရင္းပုဒ္ဆိုလို႕ ရႈပ္မသြားနဲ႕ဦး..။
ဘာသ (ေျပာ) ပစ (ခ်က္) ဂစၦ (သြား) အဲဒါေလးေတြ ေျပာတာ။ ေနာက္က တိ (ti ) ဆိုတဲ့ ေနာက္ဆက္ေလးျဖည့္လိုက္မွ ၾကိယာပီပီျဖစ္သြားတာ..။
ျမန္မာမွာ ေျပာ၊ခ်က္၊သြား ဆိုလို႕ မျပည့္စံုသလိုမ်ိဳးပဲ..။ ေနာက္က '' ၏ '' ဆိုတာေလး ဆက္ေပးလိုက္ေတာ့ ေျပာ၏၊ ခ်က္၏။ သြား၏။ လို႕ အဂၤါစံုစံု ၾကိယာပုဒ္ေလးေတြ ျဖစ္သြားတယ္..။
Purisa+o=puriso
gaccha+ti=gacchati
Puriso gacchati.
ပုရိေသာ ဂစၦတိ။ (ေယာက်္ားသည္ သြား၏)
သြားတဲ့ သူ (ေယာက်္ား)ဟာ ကတၱား (Subject)ပါပဲ။ ကတၱားအေၾကာင္းေျပာတဲ့ ၀ါက်ေတြကို ကတၱဳကာရက၀ါက်ေတြလို႕ သဒၵါက်မ္းေတြက ဆိုပါတယ္။ အဂၤလိပ္လိုေတာ့ Nominative Case ေပါ့..။ အမ်ားကိန္းေရးမယ္ဆိုေတာ့ ကတၱားနာမ္ပုဒ္ေနာက္မွာ အာ(ā) ဆက္ေပးၿပီး ၾကိယာပုဒ္ေနာက္မွာေတာ့ ႏၱိ (nti) ဆက္ေပးလိုက္ရံုပါပဲ..။
ျမန္မာစကားမွာ တို႕သည္ နဲ႕ ကုန္၏ ဆိုတာ ဆက္ေပးသလိုပဲလို႕ လြယ္လြယ္မွတ္ၾကေပေတာ့..။ (ခက္ေအာင္ မစဥ္းစားေၾကး)
Purisa+ā=Purisā
gaccha+nti=gacchanti
Purisā gacchanti.
ပုရိသာ ဂစၦႏၱိ။ (ေယာက်္ားတို႕သည္ သြားကုန္၏)
ျမန္မာ၀ါက်ေတြကို ပါဠိလို ဘာသာျပန္ၾကည့္ပါဦး..။

1. သားတို႕သည္ ေျပးကုန္၏။
2. ဦးေလးသည္ ျမင္၏။
3. ဘုရားသည္ ၾကြလာ၏။
4. လူကေလးတို႕သည္ စားၾက၏။
5. ကုန္သည္တို႕သည္ သြားၾက၏။
6. လူသည္ အိပ္၏။
7. ဘုရင္တို႕သည္ ၾကြခ်ီကုန္၏။
8. ပုဏၰားသည္ ျဖတ္၏။
9. မိတ္ေဆြတို႕သည္ စကားေျပာၾက၏။
10. လယ္သမားသည္ လယ္ထြန္၏။
11. ကုန္သည္သည္ လာ၏။
12. သားတို႕သည္ ျဖတ္ၾက၏။
13. ဦးေလးတို႕သည္ ေျပာၾက၏။
14. လူကေလးသည္ ေျပး၏။
15. မိတ္ေဆြသည္ ေျပာ၏။
16. ဘုရားရွင္သည္ ျမင္ေတာ္မူ၏

ဘာသာျပန္ၿပီးရင္ ဆရာသမားဆီသာ ရဲရဲၾကီးပို႕လိုက္ၾကေပေရာ..။ အင္မီဂေရးရွင္းျဖတ္သေလာက္ မခက္ပါဘူး..။