ဓမၼဂဂၤါပါဠိသင္ခန္းစာ(၁၃)

အာဏတၱိ၀ိဘတ္(Imperative Mood)
သင္တန္းသားေတြ ၿငိမ္ေနလြန္းလို႕ ၪာဏ္၀ါၪာဏ္ျပာေတြ သံုးၿပီး ဘေလာ့စာမ်က္ႏွာေပၚကို ဗီယက္နမ္ဆရာေတာ္ၾကီးနဲ႕ မစၥတာစတီးဗ္ေဂ်ာ့ဘ္စ္တို႕ကို ဖိတ္ၿပီး အိပ္ငိုက္ေျပေအာင္ လုပ္လိုက္ရေသး...။ သတင္းဆိုေတာ့လည္း ဖတ္ၾကေပသား။ တစ္ပတ္အတြင္းမွာ ပါဠိသင္ခန္းစာဖတ္တဲ့ သူ (ေယာင္ၿပီးေတာ့ ကလစ္မိသူက)ေတာ့ ဒါဇင္ႏွစ္ခုေတာင္ျပည့္ဖို႕ မလြယ္..။ေအာ္ သတင္းနည္းပညာေခတ္ၾကီးေပပဲကိုး..။ ကဲ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ သာပါေစ ေဟာႏၱဳ မာပါေစ ေဟာႏၱဳ အားလံုး ေမတၱာေရျဖန္း လန္းၾကေစေၾကာင္းပါ..။

အဲသလိုေလးမ်ား ပါဠိလို ေမတၱာပို႕ၾကဖို႕ဆိုရင္ အာဏတၱိ၀ိဘတ္(Imperative Mood)ကို သံုးရပါသတဲ့..။ ျမန္မာလို ေျပာရရင္ေတာ့ အမိန္႕ေပးခိုင္းေစျခင္းၾကိယာအမ်ိဳးအစားပါပဲ..။ ဒီၾကိယာအမ်ိဳးအစားကို ပါဠိသင္ရိုးမွာ ပဥၥမီ၀ိဘတ္လို႕ အမည္သတ္မွတ္ထားပါတယ္..။ ေန႕တိုင္းဘုရားရွိခိုးေမတၱာပို႕ေနၾကတဲ့ သူေတာ္ေကာင္းသူျမတ္ေလာင္းေတြကေတာ့ ရင္းႏွီးေနၾကမွာပါ...။ အဟံ အေ၀ေရာ ေဟာမိ၊ အဗ်ာပေဇၨာ ေဟာမိ...ကဲဆက္ဆို..မဂၤလာပါ ပရိသတ္ၾကီးေရ

ဒီၾကိယာကို အသံုးျပဳျပီး ဆုေတာင္းတာ(Supplication) ဆုေပးတာ(Blessing) အမိန္႕ေပးတာ (Command) အၾကံၪာဏ္ျပဳတာ(Gentle Advice)နဲ႕ က်ိန္္စာတိုက္တာ(Curse)ေတြကို လုပ္ႏိုင္ပါသတဲ့...။ ဆင္ဆင္ျခင္ျခင္သာ လုပ္ၾကေပေရာ ။ လက္ထဲေသနတ္ေလးေရာက္တာနဲ႕ ေသြးေျပာင္းမသြားေလနဲ႕... (ဗိုလ္ေအာင္ဒင္..

ၾကိယာပံုစံေတြက လြယ္ပါတယ္..။ ပစၥဳပၸဳန္ကာလ(Present Tense) နဲ႕ နည္းနည္းေလးပဲ ကြဲတာပါ..။
ပစၥဳပၸန္ကာလ(Present Tense)မွာက

တိ------------------------------- ႏၱိ
သိ ----------------------------- ထ
မိ-------------------------------- မ

ဒီမွာက
တု ---------------------------------ႏၱဳ
ဟိ --------------------------------ထ
မိ ---------------------------------မ

အ-သရဆုံး ၾကိယာအေျခခံပုဒ္နဲ႕ တြဲစပ္ၾကည့္ရေအာင္၊ အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ေလးပါထည့္ေပးလိုက္ရင္ လြယ္သြားမလား ေခါင္းကိုက္သြားမလား..တတ္ႏိုင္ဘူး...။(မွတ္ရမွာက ဟိ-၀ိဘတ္ရဲ႕ ေရွ႕မွာ အ(a)သရက အာ(ā)သရေျပာင္းေနတာ ေတြ႕ရမယ္။ ၿပီးေတာ့ အ-သရနဲ႕ အာသရဆံုးၾကိယာအေျခခံပုဒ္ေတြရဲ႕ ေနာက္မွာ အဲဒီ ဟိ-၀ိဘတ္မပါဘဲလည္း သံုးႏိုင္တယ္..။)

ကဲ ၾကည့္ပါ..။

ပစ(paca) (ခ်က္)
ေသာ ပစတု (သူခ်က္ပါေစ) (He may cook.) (May he cook.) (Let him cook)
ေတ ပစႏၱဳ (သူတို႕ခ်က္ၾကပါေစ) (They may cook)(May they cook.)(Let them cook)

တြံ ပစာဟိ (ပစ) (သင္ခ်က္ပါ) (You may cook.) (May you cook.) (Let you cook.)
တုေမွ ပစထ (သင္တို႕ခ်က္ၾကပါ) (You all may cook)( May you all cook.) (Let you all cook.)

အဟံ ပစာမိ (ငါခ်က္မည္) (I may cook.) (May I cook.) (Let me cook.)
မယံ ပစာမ (ငါတို႕ခ်က္ၾကမည္။) (We may cook.) (May we cook.) (Let us cook.)

အာ-သရဆံုးၾကိယာအေျခခံပုဒ္
ကိဏာ(kinā)(၀ယ္)
ကိဏာတု -----------------ကိဏႏၱဳ (ဒီၾကိယာမွာ အာ(ā)-သရက အ(a)သရေျပာင္းေနတာေတြ႕မယ္)
ကိဏာဟိ ------------------ကိဏာထ
ကိဏာမိ ---------------------ကိဏာမ



ဧ-သရဆံုး ၾကိယာအေျခခံပုဒ္
ေဒေသ (dese) (ေဟာၾကား)
ေဒသတု ----------------------ေဒေသႏၱဳ
ေဒေသဟိ -------------------- ေဒေသထ
ေဒေသမိ---------------------- ေဒေသမ

ၾသ-သရဆံုးၾကိယာအေျခခံပုဒ္
ကေရာ(karo)(ျပဳလုပ္)
ကေရာတု----------------------------- ကေရာႏၱဳ
ကေရာဟိ -------------------------------ကေရာထ
ကေရာမိ-------------------------------- ကေရာမ

ထူးျခားၾကိယာအေျခခံပုဒ္မ်ား
ဟန(hana) (သတ္)
ဟနတု၊ဟႏၱဳ--------------------------------- ဟနႏၱဳ
ဟနာဟိ၊ ဟန------------------------------ ဟနထ
ဟနာမိ -------------------------------------ဟနာမ

အသ(as)(ရွိ၊ျဖစ္)
အတၳဳ ------------------------------------------သႏၱဳ
အာဟိ ---------------------------------------- အတၳ
အသၼိ ၊အမွိ ------------------------------------- အသၼ၊အမွ

ဒီၾကိယာနဲ႕ တြဲၿပီး မသြားနဲ႕ (Don't go) မစားနဲ႕ (Don't eat) လို႕ တားျမစ္ခ်င္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ မာ ဆိုတဲ့ စကားလံုးေလးထည့္သံုးရပါတယ္။ မာ ဂစၦာဟိ(မာ ဂစၦ) ၊ မာ ဘုဥၨာဟိ (မာ ဘုဥၨ) ...

နည္းနည္းမ်ားသြားၿပီထင္တယ္..။
ေသြးပူေလ့က်င့္ခန္းေလးေတာ့ သည္းခံၿပီး လုပ္လုိက္ၾကေပဦး...။ ေလ့က်င့္ခန္းမလုပ္မီ ၾကိယာေတြနဲ႕ တြဲသံုးဖို႕ ၾကိယာ၀ိေသသန(Adverbs)ေလးေတြ မျဖစ္မေနမွတ္ၾကရဦးမွာပါ...။

ေနရာေဒသႏွင့္ ကာလျပၾကိယာ၀ိေသသနမ်ား(Demonstrative Adverbs)
အၾတ၊ဧတၳ၊ဣဓ၊ဣဟ( ဤေနရာ၌)(here)
တၾတ၊တတၳ၊တဟႎ(ထိုေနရာ၌)(there)
အေတာ၊ဣေတာ(ဤေနရာမွ)(from here)
တေတာ(ထိုေနရာမွ၊ ထိုအရာမွ၊ ထို႕ေၾကာင့္)(from there, from that, therefore)

ဆက္ႏႊယ္မႈျပၾကိယာ၀ိေသသနမ်ား(Relative Adverbs)
ယၾတ၊ယတၳ၊ယဟႎ(အၾကင္ေနရာ၌)(where, where ever)
ယေတာ (အၾကင္ေနရာမွ၊အၾကင္အရာမွ၊ အၾကင့္ေၾကာင့္)(from where, from what,wherefore)


ေမးခြန္းျပၾကိယာ၀ိေသသနမ်ား(Interrogative Adverbs)

ကုၾတ၊ကတၳ၊ကုဟႎ၊ကဟံ(ဘယ္ေနရာ၌၊ဘယ္ေနရာသို႕)(where?)
ကုေတာ (ဘယ္ေနရာမွ)(from where? From what?)

ျမန္မာျပန္ဖို႕...

1. ေသာ ဣဓ ၀သတု။
2. ေတ တတၳ ဂစၦႏၦဳ။
3. တုေမွ ဣဓ မာ နိသီဒထ။
4. မယံ တေတာ ကိဏာမ။
5. ကုၾတ တုေမွ ၀သထ။
6. ယေတာ ေတ အာဂစၦႏၱိ၊ အဟံ တၾတ ဂစၦိႆာမိ။
7. ယၾတ ေတ ၀သႏၱိ၊ မယံ တေတာ အာဂစၦာမ။
8. မယံ ဣေတာ ကုဟႎ ဂစၦိႆာမ။
9. ေတ တၾတ တေနာႏၱဳ။
10. ယၾတ ေတ ၀သႏၱိ။ တၾတ တုေမွ ေဒေသထ။

ပါဠိလို ေရးျပ...

1. သူတို႕ ဒီကို လာၾကပါေစ။
2. မင္း ဘယ္မွာ ေနတာလဲ။
3. မင္း သိပါေစ။
4. မင္း ေအာင္ျမင္ပါေစ။
5. ငါ မင္းရွိရာ လာမယ္။

ေလ့က်င့္ခန္းေတြ လုပ္တဲ့ေနရာမွာ ဆက္ႏႊယ္မႈျပၾကိယာ၀ိေသသန(Relative Adverbs)ေတြနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေတာ့မယ္ဆိုတာ သိေနတယ္..။
ပါဠိမွာ (ယ) နဲ႕ (တ) ဆိုတဲ့ စကားလံုးႏွစ္လံုးဟာ သိပ္ၿပီးတြင္က်ယ္တယ္၊ ျမန္မာစကားမွာေတာ့ အၾကင္(ယ) နဲ႕ ထို( တ)ေပပဲေပါ့။

''အၾကင္အရပ္၌ သူသည္ ေန၏။ ထိုအရပ္သို႕ ငါသြားအံ့။'' ဆိုတာမ်ိဳးပါ။
ပါဠိနဲ႕ ေရးၾကည့္ေတာ့
''ယၾတ ေသာ ၀သတိ၊ တၾတအဟံ ဂစၦာမိ၊'' ျဖစ္သြားတာပါ။
အဂၤလိပ္လို ေရးျပမွ နားလည္မယ္ဆိုရင္ ဒီလိုပါ
I go there where he lives.
သူေနတဲ့ဆီ ငါသြားမယ္ လို႕ ေျပာခ်င္တာပါ...။
မရွင္းေသးရင္လည္း ရႈပ္ထားလိုက္ဦး....။


ဓမၼဂဂၤါ
(၂၆-၀၈-၂၀၁၁)

(ေဖ့စ္ဘြတ္ခ္မွာ သြားဖတ္ရင္ အဆင္ပိုေျပမယ္ ။ ဘေလာ့စာမ်က္ႏွာမွာ အနည္းကိန္း အမ်ားကိန္းေတြ လိုင္းခြဲရင္ ပူးကပ္သြားေတာ့ ေ၀၀ါးသြားႏိုင္တယ္..။)