ဓမၼဂဂၤါပါဠိသင္ခန္းစာ (၁၀)

ၾကိယာ(Verb)ေတြနဲ႕ ပတ္သက္ၿပီး ေလ့လာလက္စ ရွိေပမယ့္ လာမယ့္ သင္ခန္းစာေတြမွာ အျခားကာလ(Tense)အသစ္ေတြ မိတ္ဆက္ေပးခ်င္လို႕ ၾကိယာအေျခခံပုဒ္ေတြအေၾကာင္း ေျပာျပထားခ်င္တာပါ..။

ပါဠိၾကိယာပုဒ္ေတြမွာ ဓါတ္(root)၊ ပစၥည္း (Conjugational sign) ၊ ၀ိဘတ္ (Verbal termination)ဆိုတဲ့ အစိတ္အပိုင္းသံုးခုပါတယ္။
ဥပမာ ပစတိ(ခ်က္၏) ဆိုတဲ့ ၾကိယာကို ခြဲျခမ္းလိုက္ရင္

Paca+a+ti=pacati

Paca (root) +a (Conjugational sign)+ti (Verbal termination)

ဒါေပမယ့္ ေခတ္ေပၚပါဠိပညာရွင္ေတြက ဓါတ္နဲ႕ ပစၥည္းကို ေပါင္းၿပီး ၾကိယာအေျခခံပုဒ္(Verbal base) လို႕ သင္ေပးၾကေတာ့ ေခါင္းသိပ္မကိုက္ေတာ့ဘူးေပါ့॥။ ေနာက္ပိုင္းေတာ္ေတာ္ေလး စာ၀ါး၀လာတဲ့အခါက်ရင္ ဓါတ္ေတြ ပစၥည္းေတြ အလိုလို နားလည္လာတာကို ေတြ႕ရမယ္॥။ ခုေတာ့ သိပ္မမွတ္နဲ႕ဦး အဲ မွတ္ၿပီးၿပီဆိုရင္လည္း ေမ့မပစ္နဲ႕ေတာ့..။

ၾကိယာအေျခခံပုဒ္မ်ား

ပစ(ခ်က္)
၀သ(ေန)
ဂစၦ (သြား)
တိ႒ (ရပ္)
ဥတိ႒ (ရပ္)
ဥ႒ဟ( ထ/ရပ္)
နိသီဒ (ထိုင္)
အာဂစၦ (လာ)
သယ(အိပ္)
အပဂစၦ (အေ၀းသို႕ သြား)

တကယ္ေတာ့ ၾကိိယာအေျခခံပုဒ္ေလးေတြ ေရွ႕မွာလည္း သိခဲ့ပါၿပီးၿပီ..။ အဲဒီၾကိယာအေျခခံပုဒ္ေလးေတြကိုပဲ ပစၥဳပၸန္ၾကိယာျဖစ္ေအာင္ ၀ိဘတ္လို႕ေခၚတဲ့ ၾကိယာေနာက္ဆက္ပုဒ္ေလးေတြနဲ႕ တြဲေပးလိုက္ေပါ့..။

ပစ+တိ=ပစတိ ပစ+ႏၱိ=ပစႏၱိ
ပစ+သိ=ပစသိ ပစ+ထ=ပစထ
ပစ+မိ=ပစာမိ ပစ+မ=ပစာမ

(ေနာက္ဆံုး မိနဲ႕ မ ရဲ႕ ေရွ႕မွာ ပစာမိ ပစာမလို႕ အသံရွည္ေလး ေျပာင္းေနတာကို သတိျပဳခဲ့ၾကဦးေပါ့။)

ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ၾကဦးစုိ႕..

ေပးထားတဲ့ ၾကိယာပုဒ္ေတြရဲ႕ ၾကိယာအေျခခံပုဒ္မ်ားကို ေရးျပပါ။

ဥပမာ ၁။ အပဂစၦတိ ရဲ႕ ၾကိယာအေျခခံပုဒ္က အပဂစၦ ေပါ့

1. အပဂစၦတိ
2. အာဂစၦတိ
3. ဥတိ႒တိ
4. ဥ႒ဟတိ
5. နိသီဒတိ
6. တိ႒တိ
7. ဂစၦတိ
8. ၀သတိ
9. သယတိ
10. ပစတိ



ျမန္မာဘာသာျပန္ဆိုပါ..လြယ္ပါ့..

1. အဟံ ဥတိ႒ာမိ။
2. တြံ ၀သသိ။
3. ေတ တိ႒ႏၱိ။
4. မယံ ဂစၦာမ။
5. တုေမွ သယထ။
6. အဟံ အပဂစၦာမိ။
7. တုေမွ နိသီဒထ။
8. မႏုႆာ အာဂစၦႏၱိ။
9. ပုရိေသာ ၀သတိ။
10. သုနခါ သယႏၱိ။


ပါဠိလိုလည္း ေရးၾကဦး

11. ငါရပ္ေနတယ္။
12. ငါ ထၿပီ။
13. သူတို႕ကေတာ့ အိပ္ေနၾကဆဲ။
14. မင္းထိုင္ေနတယ္။
15. ငါတို႕ ေနၾကတယ္။
16. သူတို႕ သြားေနၾကတယ္။
17. ငါတို႕ အေ၀းကို သြားၾကတယ္။
18. မင္းကေတာ့ ေျပးေနဆဲ။
19. သူ လာေနတယ္။
20. ငါ သြားတယ္။

ဓမၼဂဂၤါ
(၁၃-၈-၂၀၁၁)