မစိုးရိမ္အလြမ္း(၇)

ရဟန္းတစ္ပါးအတြက္ အမွတ္တရေက်ာင္းသခၤန္း

(၁)

မိဂဒါ၀ုန္နံနက္ခင္းသည္ မုိးစြပ္စိုမႈမရွိေတာ့ေသာ္လည္း စိမ္းလန္းေတာက္ပေနသည္ ။ တိဘက္တကၠသိုလ္ပရိ၀ုဏ္အတြင္းရွိ ျမဴးတူးခုန္ေပါက္မတတ္ ယိမ္းထိုးေနသည့္ သစ္ပင္ပ်ိဳမ်ားၾကားတြင္ သူ ျဖတ္ေလွ်ာက္မိေသာအခါ သူ႕ေျခလွမ္းမ်ားသည္ပင္ သြက္လက္စိုရႊမ္းလာသေယာင္ထင္ရသည္။ သစ္ပင္မ်ားကို ရဟန္းတစ္ပါးျဖစ္ေသာ သူက ျမတ္ႏိုးရပါသည္။

သစ္ပင္သည္ ရဟန္း၏ မွီရာ ဟု ဗုဒၶအရွင္က ရဟန္းအားလံုးကို သညာေပးလိုက္သည္။ ရဟန္းတစ္ပါး အျဖစ္ခံယူလိုက္သည့္ေန႕မွ စ၍ သစ္ပင္ရင္းကို ေက်ာင္းအမွတ္ျဖင့္ ေနႏိုင္ရေပမည္ တဲ့..။ ရဟန္းတစ္ပါးသည္ တိုင္းသားျပည္သူတို႕၏ ၀န္ထုပ္၀န္ပိုးမျဖစ္ေစရ..။ ရဟန္းတစ္ပါးကသာ ေလာကသားအားလံုးအတြက္ ဓမၼ၀န္ေဆာင္ပုဂၢဳိလ္အျဖစ္ စြန္႕လႊတ္ရဲရင့္ရမည္ ဟူေသာ မူကို အေသခ်မွတ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

သို႕ေသာ္လည္း ဗုဒၶအရွင္ႏွင့္ မဟာသာ၀ကအဆက္ဆက္တို႕၏ ဓမၼ၀န္ေဆာင္မႈကို ေက်းဇူးတုန္႕ျပန္လိုေသာ ျပည္သူတို႕က ခမ္းနားျပည့္စံုေသာ ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးမ်ားကို ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းခဲ့ၾကသည္သာ။ ထိုေက်ာင္းေတာ္ၾကီးမ်ားသည္ပင္ ဓမၼ၀ိဇၨာလယေခၚ တကၠသိုလ္ၾကီးမ်ားအျဖစ္ စည္ပင္လာရသည္။ သက္ဆိုင္ရာတိုင္းျပည္ႏွင့္ လူမ်ိဳးအတြက္ ဓမၼအသိႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈတို႕ သီးပြင့္ရာ ပညာသစ္ပင္ၾကီးမ်ားျဖစ္လာရသည္။

ေခတ္အဆက္ဆက္ ျမန္မာ့ေရေျမတြင္ ဗုဒၶဓမၼ၏ ယဥ္ေက်းမႈအရိပ္မ်ားျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေအးျမခဲ့ရေလသည္မွာ ထို၀ိဇၨာလယေက်ာင္းေတာ္ၾကီးမ်ား၏ ေက်းဇူးပင္ျဖစ္ေလသည္။

မည္သို႕ဆိုေစ သစ္ပင္ရင္းကို ေက်ာင္းအမွတ္ျဖင့္ သီတင္းသံုးရေလေသာ ေန႕ရက္တို႕ ကုန္ဆံုးသြားၿပီဟု မဆိုလိုေပ။ သူကိုယ္တိုင္ အရိပ္ခိုခဲ့ဖူးေသာ သစ္ပင္ေလးတစ္ပင္ ရွိခဲ့ဖူးပါသည္။

ဓမၼသီတဂူေက်ာင္းေဆာင္

(၂)

သူ မႏၱေလးၿမိဳ႕တြင္ ပညာသင္ယူရန္စဥ္းစားလိုက္ေသာအခါ မစိုးရိမ္တိုက္သစ္ကို မ်က္စိက်သြားသည္။ မိမိကိုယ္ကိုယ္အာမခံခ်က္(အတၱသမၼာပဏိဓိ)သာ ေပးရေသာ သံဃိကေက်ာင္းတိုက္ၾကီးတစ္တုိက္၏ အရိပ္အေငြ႕ကို အျပည့္အ၀ခံစားရသည္ ဟု ယံုၾကည္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ သို႕ႏွင့္ မစိုးရိမ္တိုက္သစ္၊ဓမၼသီတဂူေက်ာင္းေဆာင္တြင္ ေနထိုင္ခြင့္ရရန္ ေလွ်ာက္ထားျဖစ္ခဲ့သည္။

မစိုးရိမ္တိုက္သစ္တြင္ ပညာသင္ၾကားလိုေသာ ရွင္ငယ္ရဟန္းငယ္တစ္ပါးသည္ မိမိကိုယ္တိုင္ နာယကဆရာေတာ္ၾကီးထံ ခ်ဥ္းကပ္ကာ ပညာသင္ၾကားရန္ ေနထိုင္ခြင့္ျပဳေစလိုေၾကာင္း ေလွ်ာက္ထားႏိုင္သည္။ မိဘဆရာသမားမ်ား လိုက္လံအပ္ႏွံဖြယ္ မလို..လွဴဖြယ္ပစၥည္းမလို.။ မိမိကိုယ္တိုင္ ပညာသင္ယူလိုေၾကာင္းအာမခံမႈသာ လိုေပလိမ့္မည္။

ပရိယတၱိပညာေရးေလာကတြင္ ေက်ာ္ေဇာကိတၱိၾကီးမားလွသည့္ ေက်ာင္းတိုက္ၾကီး၏ တံခါး၀သို႕ စာသင္သားရဟန္းသာမေဏတို႕ ႏွစ္စဥ္ စုျပံဳတိုးေ၀ွ႕ေနၾကသည္။ သို႕အတြက္ ေက်ာင္းဒကာဒကာမမ်ားက သဒၶါတရားထက္သန္စြာ ေက်ာင္းေဆာင္အသစ္မ်ား တုိးတက္ေဆာက္လုပ္ေနၾကသည့္တိုင္ စာသင္သားသံဃာႏွင့္ မမွ်ျဖစ္ကာ ေနရာအခက္အခဲကေတာ့ ရွိေနၿမဲျဖစ္သည္။ (သူ ပထမဆံုးမစိုးရိမ္စာသင္သားျဖစ္ခြင့္ရေသာႏွစ္က သံဃာငါးရာမွ်သာ ရွိေသာ စာသင္တိုက္ၾကီးသည္ ယခုႏွစ္တြင္ သံဃာသံုးေထာင္ခန္႕သီတင္းသံုးလ်က္ရွိသည္ဟု သိရသည္။)

ကဆုန္လျပည့္ေက်ာ္တစ္ရက္ေန႕တြင္ စာသင္သားအသစ္မ်ားကို စတင္လက္ခံသည္။ ေက်ာင္းခံမိတ္ေဆြ ရဟန္းသာမေဏ တစ္ပါးရွိလ်င္ေတာ့ တြန္႕ဆုတ္ဖြယ္မရွိဘဲ နာယကဆရာေတာ္ၾကီးတစ္ပါးပါးထံ ၀င္ေရာက္ ေလွ်ာက္ထားရံုသာ ျဖစ္သည္။ သူကေတာ့ ကံေကာင္းေထာက္မစြာပင္ သူ႕ကိုယ္စား ဦးေဆာင္ေလွ်ာက္ထားေပးမည့္ စီနီယာရဟန္းေတာ္မ်ားရွိေနခဲ့ပါသည္။

မည္သို႕ဆိုေစ သံဃာေတာ္မ်ားအတြက္ ရည္စူးေဆာက္လုပ္ထားေသာ သံဃိကေက်ာင္းသည္ သံဃာေတာ္မ်ားအတြက္ ျဖစ္ရမည္ ဟူေသာ မူကို ျမတ္ႏိုးေတာ္မူၾကသည့္ နာယကဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားက စည္းကမ္းႏွင့္ ညီညြတ္ေသာစာသင္သားငယ္တို႕ကို အၿမဲၾကိဳဆိုခဲ့ပါသည္။

သို႕ေသာ္

(၁) ၀ါမဆိုမီ သတ္မွတ္ထားေသာ အတန္းႏွင့္ သက္ဆိုင္သည့္ စာမ်ားကို အလြတ္အာဂံု(Oral Test) ျပန္ဆိုရမည္။

(၂)ဤေက်ာင္းတိုက္ၾကီးတြင္ ေနထိုင္သမွ် မိမိအား ေကာင္းဆိုးႏွစ္တန္ အာမခံေပးႏိုင္မည့္ ပုဂၢိဳလ္ႏွစ္ပါးရွိရမည္။ ဟူေသာ စည္းကမ္းခ်က္ကိုေတာ့ လိုက္နာရေပမည္။ ထိုအခ်က္မ်ားပ်က္ကြက္ပါက ၀ါဆိုခြင့္ မေပး ဟု သတ္မွတ္ထားသည္။

ပထမအခ်က္ထက္ ဒုတိယအခ်က္က ပို၍ အေရးၾကီးသည္။ သတ္မွတ္ထားေသာစာကို ၀ါဆိုၿပီးမွလည္း ျပန္ဆိုႏိုင္သည္။ သိုေသာ္ အာမခံေပးမည့္ ပုဂၢိဳလ္မရွိလ်င္ေတာ့ မစိုးရိမ္စာသင္သားျဖစ္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့သြားသည္။

ကဆုန္လျပည့္ေန႕မွ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႕အထိ ႏွစ္လတာကာလအတြင္း စာသင္သားအသစ္သည္ အာမခံေပးမည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်က္စိက်ေလာက္ေအာင္ အပိုးက်ိဳးစြာ ေနထိုင္တတ္ရေပမည္။ စာ၀ါလိုက္ျခင္းႏွင့္ ဘုရား၀တ္ျပဳျခင္းတြင္ ပံုမွန္တက္ၾကြျပရသည္။ း)

အာမခံမည့္ပုဂၢိဳလ္မ်ားသည္ ပထမၾကီးတန္းေအာင္ျမင္ၿပီး အစိုးရဓမၼာစရိယႏွင့္ သက်သီဟဓမၼာစရိယတန္းတြင္ ပညာသင္ယူေနသူမ်ားျဖစရမည္။ ပထမၾကီးတန္းေအာင္ျမင္ၿပီးေသာ ရွင္သာမေဏသည္ပင္ အာမခံပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ခြင့္ရွိသည္။

သူကိုယ္တိုင္ ရွင္သာမေဏဘ၀ျဖင့္ ပထမၾကီးတန္းေအာင္ျမင္ၿပီးသည့္အခါ အာမခံပုဂၢိဳလ္ျဖစ္လာသည္။ ၀ါမဆိုမီရက္မ်ားတြင္ သူ မ်က္ႏွာပြင့္လွသည္။ ဆြမ္းခံမၾကြမီ နံနက္တိုင္း စိန္ေမတၱာကေဖး မင္းမင္းလက္ဘက္ရည္ဆိုင္မ်ားသို႕ စာသင္သားအသစ္မ်ားက မိတ္ဖြဲ႕ကာ ဖိတ္ေခၚၾကသည္။

သို႕ႏွင့္ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႕ အာမခံပုဂၢိဳလ္ေခၚသည့္အခါ စာသင္သားအသစ္မ်ားက သူ႕ကို လက္ညွိဳးထိုးၾကေတာ့သည္။ စာသင္သားအသစ္မ်ားက ရွင္သာမေဏမ်ားသာမဟုတ္၊ ဆယ္၀ါျပည့္တင္းၿပီးေသာ မေထရ္ရဟန္းၾကီမ်ားလည္း ပါ၀င္ေနသည္။ ထိုစဥ္က ဓမၼသီတဂူနာယကဆရာေတာ္ (ယခုေျမာက္ဒဂုန္မစိုးရိမ္တိုက္သစ္ဆရာေတာ္)က မ်က္လံုး၀င့္ကာ သူ႕ကို ၾကည့္သည္။ ''ဟေကာင္ မင္း ဒါၾကီးေတြကို ႏိုင္ေအာင္ ထိန္းႏိုင္ပါ့မလား'' တဲ့ ။

''ျဖစ္ပါတယ္ '' ဟု သူက ျပန္ေလွ်ာက္ထားေသာအခါ အားလံုးပြဲက်သြားသည္။

ပိေတာက္ပင္ႏွင့္ ေရးခ်မ္းစင္

(၄)

သူ႕အတြက္ အာမခံခ်က္ေပးခဲ့ေသာ စီနီယာရဟန္းေတာ္ႏွစ္ပါးရွိခဲ့သည္။ မွတ္မွတ္ရရ အရွင္သုစရိတ(ငါန္းဇြႏ္)ႏွင့္ အရွင္ဇနက (ခင္ဦး)တို႕ျဖစ္သည္။ ထိုအာမခံရဟန္းေတာ္ႏွစ္ပါးသည္ သူ႕အား အခ်ိန္မေရြး ဆံုးမႏိုင္သည့္ (နားရင္းအုပ္ႏိုင္သည့္) ပါ၀ါရွိသည္။ အျပစ္တစ္စံုတရာမက်ဴးလြန္ေအာင္ ထိုရဟန္းေတာ္မ်ားက ထိန္းေက်ာင္းေပးရသည္။

ေက်ာင္းတိုက္ၾကီး၏ နာယကဆရာေတာ္မ်ားက စာသင္သားတစ္ပါးကို အျပစ္က်ဴးလြန္သည္ဟု ယူဆကာ ေက်ာင္းတုိက္မွ ႏွင္ထုတ္လ်င္ အာမခံပုဂၢိဳလ္မ်ားက ေလွ်ာက္ထားကယ္တင္ခြင့္ရွိသည္။ (ၾကီးမားေသာ ျပစ္မႈမ်ားကို က်ဴးလြန္ခဲ့လ်င္ေတာ့ ေျဖေဆးမရွိေပ၊) သို႕ေသာ္ အာမခံပုဂၢိဳလ္မ်ားက စကားမနာခံဟု ယူဆေသာ စာသင္သားကို ''အာမမခံႏိုင္ေတာ့ပါ'' ဟု နာယကဆရာေတာ္မ်ားအား ေလွ်ာက္ထားလ်င္ နာယကဆရာေတာ္မ်ားသည္ပင္ လက္ခံပိုင္ခြင့္မရွိေပ။

အာမခံစီနီယာပုဂၢိဳလ္မ်ား၏ အျခားတာ၀န္တစ္ခုမွာ ဂ်ဴနီယာစာသင္သားငယ္၏ ပညာေရးကို အေရးထားရျခင္းျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းတိုက္မွ ပို႕ခ်ေပးေသာ အတန္းမ်ားတြင္ ေနာက္မက်ေစရန္ ထိုစီနီယာရဟန္းေတာ္မ်ားက စာသင္သားငယ္အား အပိုက်ဴရွင္ေပးရသည္။

ထိုအာမခံရဟန္းေတာ္ႏွစ္ပါးတြင္ အရွင္ဇနကသည္ သူ႕မွီရာနိသ်ည္းဆရာျဖစ္သည္။ သူ႕ပညာေရးအတြက္ စာပံုမွန္ပို႕ခ်ေပးရံုသာမက ဆြမ္းကြမ္းအဆင္ေျပေအာင္ပါ စီမံေပးခဲ့သည္ ။ ေက်းဇူးေတြ ဘယ္လို ေက်ေအာင္ဆပ္ရပါ့..။

(၅)

၀ါဆိုလျပည့္ေန႕တြင္ မစိုးရိမ္စာသင္သားတရား၀င္ျဖစ္သြားသည္ႏွင့္ ေနရာခ်ထားေပးသည္။ သူေနထိုင္ရာ ဓမၼသီတဂူေက်ာင္းေဆာင္အပါအ၀င္ မစိုးရိမ္တိုက္သစ္ေက်ာင္းေဆာင္မ်ားက အတြင္းပိုင္းအကာအရံမရွိေသာ ေဟာလ္(Hall)ခန္းမ်ားသာျဖစ္သည္။ (ဓမၼဒီပေက်ာင္းေဆာင္တစ္ခုသာ တကၠသိုလ္အေဆာင္ကဲ့သို႕ အခန္းဖြဲ႕ထားသည္း)

ေလးဘက္ေလးတန္ နံရံေခါင္းျပဳထားေသာ ေနရာမ်ားကို ႏွစ္ခ်ိဳ႕စာသင္သားမ်ားအတြက္ ဦးစားေပးသည္။ ေခါင္းရင္းမွာ ေသတၱာထားခြင့္ရသည္။ အလယ္ကြက္လပ္တြင္ စာသင္သားအသစ္မ်ားကို ေနရာခ်ေပးသည္။ ေသတၱာထားစရာေနရာမရွိ။ ေျမေအာက္ခန္းထဲမွာ သြားထားရသည္။ ဓမၼသီတဂူေက်ာင္း၏ ေျမတိုက္ခန္းက စာသင္သားမ်ား၏ ေသတၱာမ်ားျဖင့္ ျပည့္ေနသည္။

စာသင္သားအသစ္တစ္ပါးအေနျဖင့္ ၀ါဆိုလျပည့္မေရာက္မခ်င္း အဆင္ေျပသလို ေနရသည္။ ေက်ာင္းခံမိတ္ေဆြစာသင္သားရွိလ်င္ေတာ့ ကပ္ရပ္ေနထိုင္ကာ အဆင္ေျပႏိုင္သည္။ အစိမ္းသက္သက္ဆိုလ်င္ေတာ့ ညပိုင္း အားလံုးအိပ္စက္ဖို႕ ေနရာယူၿပီး ကြက္လပ္က်န္သည့္ေနရာကို ေခ်ာင္းရသည္။ ကြက္လပ္မက်န္ေတာ့ဘူးဆိုလ်င္ေတာ့ ေလွကားထိပ္မွာ သို႕မဟုတ္ ၀ရံတာမွာ ..။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ေက်ာင္းေရွ႕က ပိေတာက္ပင္ေလးေအာက္မွာ..။

သူ႕အတြက္ ဓမၼသီတဂူေက်ာင္းေဆာင္(တတိယထပ္) အလယ္ပိုင္းတြင္ ပထမဆံုး ေက်ာတစ္ခင္းစာေနရာရပါသည္။ သူ႕ထံသို႕ အာဂႏၱဳတစ္ပါပါးးၾကြလာလ်င္ေတာ့ သူ႕အိပ္ရာကို ေပးကာ သူကိုယ္တုိင္ကေတာ့ ပိေတာက္ပင္ရိပ္ေလးဆီ ေျပးရပါေလသည္။ ပိေတာက္ပင္ေလး၏ ကြပ္ပ်စ္ေလးေပၚတြင္ သံုးပါးခန္႕ေတာ့ အိပ္လို႕ ရတတ္သည္။

တခါတရံ ကိုယ့္ထက္၀ီရိယေကာင္းေသာ ေမာင္ရွင္မ်ားရွိေနလ်င္ေတာ့ လူမေနေသာ ေဆာက္လက္စ ဆြမ္းစားေက်ာင္းေဆာင္ပ်ဥ္ပံုၾကား တိုးေ၀ွ႕ အိပ္ရပါေလမည္..။

သစ္တစ္ပင္ရင္း ၀ါးတစ္ပင္းရင္း ဟူေသာ ေ၀ါဟာရကို သူလည္း နားလည္ခဲ့ဖူးေလသည္။

ဓမၼဂဂၤါ

(၂-၉-၂၀၁၁)