ယခင္စာသင္တိုက္ ယခုတကၠသိုလ္

(၁)
ဗာရာဏသီ၏ မႊန္ထူပူေလာင္ေသာ ၿမိဳ႕ျပအေငြ႕အသက္ကို သက္ျပင္းႏွင့္အတူ မႈတ္ထုတ္ပစ္လုိက္ရသည္။ ေႏြေခါင္ေခါင္ မႏၱေလးကို မိတၱဴကူးထားေသာ ရႈေမွ်ာ္ခင္းပင္ ျဖစ္လိမ့္မည္။ ပရိ၀ုဏ္တစ္ခုအတြင္းသို႕ ခ်ိဳးေကြ႕ ၀င္လိုက္သည့္အခါမွပင္ က်ယ္ေျပာလြတ္ လပ္ေသာ အသက္ရွဴကြက္ကို ျပန္လည္ ဆုပ္ကိုင္မိ၏။ ေအးျမေသာ ေလျပည္တို႕ ရင္ဘတ္ကို တိုးေ၀ွ႕လာသည္။ ခမ္းနားေသာ ညီမူရာ ခန္းမေဆာင္၊ထည္၀ါေသာ စာသင္ေဆာင္မ်ားႏွင့္ ညီညာစိန္းလန္းေသာ သစ္ပင္တန္းမ်ား သည္ ေျခလွမ္းးမ်ားကို ညွိဳ႕ငင္ေနၾကသည္။ ငယ္စဥ္က ကြ်မ္း၀င္ခဲ့ဖူးသည့္ မစိုးရိမ္ေက်ာင္းတိုက္ၾကီးကို ေနာက္တစ္ၾကိမ္ျဖတ္သန္းေနရသလိုမ်ိဳးပါပဲလား။ ေက်ာင္းေတာ္ ၾကီး၏ ကြက္လပ္ရင္ျပင္အသီးသီးတြင္ ပူေဇာ္ထိုက္သူတို႕၏ အထိမ္းအမွတ္ရုပ္တုမ်ား တည္ရွိသည္။ ေက်းဇူးတရားကို သေကၤတပံုရိပ္ အထိမ္းအမွတ္ရုပ္ပြားတို႕ျဖင့္ ေဖာ္က်ဴးတတ္ သည္မွာ မဇၥ်ိမ၏ ျမတ္ေသာအစဥ္အလာျဖစ္သည္။

ဗုဒၶ၏ ေက်းဇူးျမတ္ကို ကမၻာက မေမ့ေစလိုသည့္ အေသာကဧကရာဇ္ကိုယ္တိုင္ လိုက္နာက်င့္သံုးေဖာ္ ေဆာင္ခဲ့ေသာ လမ္းလည္းျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဒိုင္ယာရီႏွင့္ ဓမၼသတင္းစကား ကို ယေန႕ ကမၻာက ယုံၾကည္ ေလးျမတ္စြာ ဖတ္ရႈႏိုင္ၾကသည္မွာ အေသာက ေက်ာက္စာ တိုင္မ်ားက ေမွ်ာ္မွန္းသည့္ ဥဒါန္းပင္ျဖစ္ေတာ့သည္။

ဗရာမင္၀တ္စားဆင္ယင္မႈျဖင့္ ခန္႕ညားစြာ ထုဆစ္ထားသည့္ ျဗဟၼဏလူၾကီး လူေကာင္း တစ္ဦး၏ ရုပ္တုကို တကၠသိုလ္ အစဦးတည္ေထာင္သူ သမၸဳဏၰာနႏၵ ဟုသိရေလေသာအခါ မျမင္ဖူးလိုက္သည့္ မစိုးရိမ္ေက်ာင္းဒကာၾကီး ဦးသက္ရွည္ကို ျမန္မာ့၀တ္စံုဆင္ျမန္း၍ လြမ္းလိုက္မိေသးသည္။ ဗာရာဏသီျမိဳ႕သားၾကီး သမၸဳဏၰာနႏၵက သကၠတစာေပႏွင့္ ဟိႏၵဴဘာသာေရးအတြက္ သကၠတစာသင္တိုက္ကို တည္ေထာင္သည္။ မႏၱေလးသားၾကီး ဦးသက္ရွည္က ပါဠိစာေပႏွင့္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္အတြက္ ပါဠိစာသင္ တိုက္ကို တည္ေထာင္သည္။

ကိုယ့္အမ်ိဳးဘာသာေသြးကို ေႏႊးၾကပံုခ်င္းတူေသာ္လည္း အတၱႏႊယ္ယွက္ေသာ ပုဏၰားၾကီးက သူ႕အမည္ကို ေက်ာင္းကမၸည္းတင္လိုက္သည္။ အနတၱႏြယ္ဖြား ျမန္မာၾကီးက ဥယ်ာဥ္ေဟာင္း အမည္ကိုသာ ထင္ရွား ေစခဲ့သည္။


(၂)

တကၠသိုလ္စာသင္ေဆာင္မ်ားဆီသို႕ တုိး၀င္မိေသာအခါ ရိုးရာကို တြယ္ဖက္ေနဆဲျဖစ္သည့္ ျဗဟၼဏစာ သင္ခန္းမ်ားအခ်ိဳ႕က ဌာန္ကရိုဏ္းက်နေသာ သကၠတက်မ္းဂန္ ရြတ္ဖတ္သံမ်ားကို သိုမွီးထားေလ သည္။ ႏိုင္ငံတကာေက်ာင္းသားတို႕ ရံုးစုေနသည့္ စာသင္ခန္းမ်ားကေတာ့ အေရွ႕တိုင္းဒႆန၏ ျမစ္ဖ်ားဆီ ျပန္လည္ဆန္တက္ေနၾကသည္။


သကၠတစာေပဌာန၊ ပါဠိစာေပႏွင့္ ေထရ၀ါဒဗုဒၶဘာသာေလ့လာေရးဌာန၊ အာယုေဗၺဒဌာန စသည့္ မဟာဌာနၾကီးမ်ားႏွင့္ ဌာနငယ္ေပါင္းမ်ားစြာျဖင့္ ဖြဲယွက္ထားသည့္ တကၠသိုလ္ ကြန္ရက္က အိႏၵိယႏိုင္ငံ ျပည္နယ္အသီးသီးႏွင့္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွ ေက်ာင္းသားမ်ားစြာကို ျဖန္႕ က်က္မိေနသည္။ ေကာေဇာျပည့္ခင္းထားသည့္ စာသင္ခန္းဦးက ဖံုလိပ္ေမြ႕ရာတြင္ ဘာသာရပ္ဆိုင္ ရာဂုရုၾကီးမ်ားက အခန္႕သား ေနရာယူကာ သကၠတစာေပကို သကၠတဘာသာစကားျဖင့္ ပို႕ခ်မည္။ ပါဠိစာေပကို ပါဠိဘာသာစကားျဖင့္ ပို႕ခ်မည္။ ႏိုင္ငံတကာေက်ာင္းသားကို တိုးခ်ဲ႕ရွင္းျပဖို႕ေတာ့ အဂၤလိပ္ဘာသာစကားကို အသံုးျပဳၾကေလမည္။ လက္ေထာက္ဆရာေလးမ်ားကလည္း ဆရာဂုရုၾကီးမ်ား၏ ေျခရာထပ္မွ် အရည္ အခ်င္းကို ေသြးယူေနၾကသည္။


မစိုးရိမ္ေက်ာင္းတုိက္ၾကီး၏ မေမ့ႏိုင္ေသာ ေန႕ရက္မ်ားက ဒစ္ဂ်စ္တယ္လ္ျပကြက္မ်ားအျဖစ္ အေတြးစီး ေၾကာင္းထဲ တဖ်တ္ဖ်တ္လင္းလက္လာသည္။ ညီမူရာ သာသနနယူပေဒသ အလယ္တိုက္မၾကီးကို ျခံရံထား သည့္ ပိဋကနယူပေဒသ၊အဘိဓမၼာနယူပေဒသ၊ ပါဠိ နယူပေဒသ စေသာ ေက်ာင္းေဆာင္အသီးသီး၏ ေရႊရည္သုတ္နံရံတိုင္းကို နာယက အဆူဆူႏွင့္ စာခ်စာသင္တို႕၏ ပိဋကတ္က်မ္းဂန္ ပို႕ခ်ရြတ္ဖတ္သံမ်ားက ဓမၼအဆင္ အေသြးျခယ္ ေရးထားေလသည္။


သံသရာထြက္ရပ္လမ္းအဘိဓမၼာ၊ ေန႔စဥ္ဘ၀လမ္းညႊန္သုတၱႏၱႏွင့္ အထူးလိုက္နာက်င့္သံုးဖြယ္ ၀ိနယဘာ သာရပ္တို႕ကို ပို႕ခ်ေပးႏိုင္သည့္ အရည္အေသြးလင္းပေသာ နာယကဆရာျမတ္တို႕က ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာေသာ စာသင္သားတို႕၏ ပရိယတၱိအသိဥာဏ္အကိုင္းအခက္ကို စိမ္းျမရွင္သန္ေအာင္ စိုက္ပ်ိဳးရန္ တက္ၾကြေန တတ္ၾကၿမဲ ျဖစ္ေလသည္။


နာရီစင္အခ်က္ေပးေခါင္းေလာင္းသံမ်ားကလည္း ေက်ာင္းတိုက္ၾကီးကို ငိုက္ျမည္းမေနေအာင္ ပုတ္ႏိႈးေနတတ္ သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ပင္ သာသနာေတာ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေရးအရာၾကံဳလာတုိင္း မစိုးရိမ္ေသြးက ေႏြးေနတတ္ေလသည္။


(၃)


သကၠတတကၠသိုလ္ၾကီး၏ သမိုင္းဆီျပန္လည္ေငးေမာမိေသာအခါ မစိုးရိမ္ေက်ာင္းတိုက္ၾကီး၏ စဦးေန႔ရက္ မ်ားလို တာထြက္ေကာင္းခဲ့သည္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ရာ ခန္႔က ၿဗိတိသွ်လူမ်ိဳး တစ္ဦးျ့ဖစ္သည့္ ေယာနသန္ဒန္ခမ္ဆိုသူက အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္မႈ ေအာက္ရွိႏိုင္ငံမ်ား၏ ဘာသာစကားႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးစံမ်ား ေလ့လာေရးရည္ရြယ္ ခ်က္ျဖင့္ သကၠတပဋသာလစာသင္တိုက္ငယ္ကို တည္ေထာင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ သည္။ စာသင္တိုက္ ငယ္တြင္ သွ်ၾတိ၊ အာက်ရယႏွင့္ ၀ိဒ်ာ၀ရိဓိဟု အတန္းသံုးခု သတ္မွတ္ကာ ပညာသင္ၾကား ေပးေလသည္။


ၿဗိတိသွ်အုပ္စိုးမႈအေျခခိုင္လာသည့္အခါ ၀ိတုိးရီးယားေကာလိပ္အျဖစ္ အဆင့္ျမွင့္တင္ ေပးခဲ့သည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးသည့္အခါတြင္ ျပည္နယ္၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ျဖစ္သူ သမၸဳဏၰာနႏၵက တကၠသိုလ္အျဖစ္ တစ္ဆင့္ တိုးျမွင့္ကာ ျပည္တြင္းေက်ာင္းသားမ်ား အတြက္ သာမက ျပည္ပပညာေတာ္သင္မ်ားအတြက္ပါ သကၠတ စာေပႏွင့္ အေရွ႕တုိင္း ပညာရပ္တို႕ သင္ယူရာ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးဌာနၾကီးတစ္ခု ျဖစ္ေစခဲ့ေလသည္။ ယခင္ သတ္မွတ္ထားေသာ အတန္းသံုးတန္းသည္လည္း ၀ိဇၨာဘြဲ႕၊ မဟာ၀ိဇၨာဘြဲ႕ႏွင့္ ပါရဂူဘြဲ႕ ဟူ၍ျဖစ္လာကာ ႏိုင္ငံတကာပညာေရးေလာကတြင္ ၀င္ဆန္႕ေစခဲ့သည္။


မစိုးရိမ္ေက်ာင္းတိုက္ၾကီး၏ သမိုင္းကေတာ့ ခမ္းနားေသာေန႕ရက္တို႕ျဖင့္ စတင္ခဲ့ေလသည္။ တကၠသိုလ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုအေျခခံဥပေဒကဲ့သို႕ပင္ ခိုင္မာသည့္ ၾသ၀ါဒါႏုသာသနီ ကတိက၀တ္စာတမ္းကို ေရးဆြဲခ်မွတ္ ႏိုင္ခဲ့သလို ပညာရွင္မ်ားစြာတို႕၏ ကိုယ္ေရာင္ ကိုယ္၀ါျဖင့္ သာသနာ့နယ္ေျမတြင္ လင္းပခဲ့ေလသည္။ သကၠတအရာတြင္ ပါေမာကၡတစ္ဆူျဖစ္သည့္ အရွင္ေသာမာဘိသိရီ၊ အဂၤလိပ္စာေပပညာရွင္ ပထမေက်ာ္ အရွင္ဥာဏ၊ ပါဠိပညာရွင္ အဂၢါဘိဓဇမစိုးရိမ္ဆရာေတာ္ေလာင္းလ်ာ အရွင္သူရိယႏွင့္ အရည္အခ်င္း ျပည့္၀သည့္ ဓမၼာစရိယေထရ္အရွင္မ်ားစြာတို႕၏ အသိဥာဏ္ အရင္းအျမစ္တို႔ျဖင့္ ပရိယတၱိနယ္ပယ္ကို ခ်ဲ႕ထြင္ ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။

ယေန႕ ကမၻာ့ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား အထူးအေရးထားေလ့လာေနရသည့္ လယ္တီဒီပနီ က်မ္းစာမ်ားကို ဦးေဆာင္ ဘာသာျပန္ဆိုခဲ့သူမွာ မစိုးရိမ္၏ ဂႏၳ၀င္ပုဂၢိဳလ္ေက်ာ္ အရွင္ဥာဏ ပင္ျဖစ္ေလသည္။ ဂရိတ္ၿဗိတိန္၊ လန္ဒန္ပါဠိ စာေတာ္မူအသင္းၾကီးသည္ မစိုးရိမ္ ပိဋကတ္ဦးေႏွာက္မ်ား၏ တန္ဖိုးၾကီးမားလွေသာ အၾကံဥာဏ္ကို ႏို႕သက္ခံယူခဲ့ရေပေသး သည္။

မႏၱေလးၿမိဳ႕၏ နာမည္ေက်ာ္ၾကားလွသည့္ ပရိယတၱိသာသနဟိတ(သက်သီဟ)အသင္းၾကီးမွ ဆက္ကပ္သည့္ သက်သီဟဓမၼာစရိယဘြဲ႕လက္မွတ္သည္ မစိုးရိမ္ေက်ာင္းတိုက္ၾကီး၏ နာယကစာခ်( ပါေမာကၡ) ခန္႕အပ္စာ ပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ မစိုးရိမ္ေက်ာင္းတိုက္ၾကီးတြင္ သင္ၾကားပို႕ခ်ေပးေနသည့္ သက်သီဟစာသင္တန္းသည္ ၀ိဇၨာဘြဲ႕၊ သက်သီဟဓမၼာစရိယ(စာခ်တန္း)သည္ မဟာ၀ိဇၨာဘြဲ႕၊ နာယကစာခ်အျဖစ္ တာ၀န္ယူၿပီးသည့္ေနာက္ ပါဠိအဘိဓာနသဟကာရီနိကာယပါဠိအဘိဓာန္ျပဳစုေရးအဖြဲ႕ (ယခုတိပိဋကပါဠိျမန္မာအဘိဓာန္ျပဳစုေရးအဖြဲ႕) တြင္ ဆက္လက္၍ ပိဋကတ္စာေပမ်ား သုေတ သနျပဳရေသာအဆင့္သည္ ပါရဂူဘြဲ႕ႏွင့္ ညီမွ်ေပလိမ့္မည္။

တျဖည္းျဖည္း စည္ပင္ၾကီးထြားလာရေသာ သကၠတတကၠသိုလ္ထက္ပိုလြန္သည့္ မစိုးရိမ္ ေက်ာင္းတိုက္ၾကီး၏ အားသာခ်က္မွာ လိုအပ္သည့္ အေျခခံအေဆာက္အဦႏွင့္ ပညာေရးျမွင့္ တင္မႈစသည့္ အရာမွန္သမွ်ကို ေထာက္ပံေပးမည့္ ေက်ာင္းဒကာၾကီး ဦးသက္ရွည္၏ ထက္သန္လွေသာ သာသနာျမတ္ႏိုးမႈပင္ျဖစ္ေလသည္။

(၄)

သကၠတတကၠသိုလ္ၾကီး၏ လက္ေအာက္ခံေကာလိပ္ႏွင့္ စာသင္ေက်ာင္းေပါင္း တစ္ေထာင္ ခန္႕ ရွိသည္ဟု မွတ္သားရသည့္အခါ မစိုးရိမ္ဟုအမည္မခံသည့္တိုင္ မစိုးရိမ္မ်ိဳးဆက္တို႕၏ ပရိယတၱိသီးထပ္စိုက္ပ်ိဳးရာ စာသင္ တိုက္ၾကီးငယ္မ်ားစြာကို မွန္းဆဂုဏ္ယူမိျပန္ေလသည္။

သို႕ေသာ္ ယခင္က ျဗဟၼဏပုဏၰားလုလင္ငယ္တို႕၏ သကၠတစာေပႏွင့္ ေ၀ဒက်မ္းဂန္တို႕ ရြတ္ဖတ္သင္အံရာ သံသကရိတ ပဋသာလသကၠတစာသင္တိုက္ငယ္သည္ ရာစုသစ္ အေျပာင္းအလဲမ်ားႏွင့္ အသားက်စြာ Sampurnanand Sanskrit University အျဖစ္ ကမၻာ့တကၠသိုလ္မ်ားႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ကာ ႏိုင္ငံတကာေက်ာင္းသားမ်ားအတြက္ အဆင့္ျမင့္ ပညာေရး၀င္ေပါက္တစ္ခုျဖစ္ေနေလၿပီ။

မစုိးရိမ္ေက်ာင္းတိုက္ၾကီးကေတာ့ အမည္မခံေသာ တကၠသိုလ္ၾကီးအျဖစ္ အရွိန္အဟုန္ျမွင့္ စိးဆင္းေနဆဲ။ ႏိုင္ငံတကာေက်ာင္းေတာ္သားတို႕၏ အျမင္တြင္ မေပၚလြင္လွေသာ္လည္း ေခတ္အဆက္ ဆက္ သာသနာ့ လုပ္ငန္းစဥ္တို႕ျဖင့္ ဂုဏ္ယူဖြယ္ေန႔ရက္တို႕ကို ေရးျခစ္ေနျမဲ။

ကမၻာ့သာသနာျပဳအိပ္မက္ရွင္တို႕ကို ေမြးျမဴေနၿမဲသာ။


(လြန္ခဲ့ေသာ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ အိႏၵိယႏိုင္ငံဆိုင္ရာပညာသင္ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ားသာယာဖြံၿဖိဳးေရးအဖြဲ႕ၾကီး၏ သတၱမႏွစ္လည္စာေစာင္တြင္ ေရးခဲ့ဖူးသည့္ ပရိယတၱိသူရဲေကာင္းမ်ားအတြက္ ဂုဏ္ျပဳစာတမ္း။)