ေနရဥၨရာစစ္တမ္း

မိတ္ဆက္

(၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တုန္းက အိႏၵိယႏိုင္ငံဆိုင္ရာပညာသင္ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ားသာယာဖြံ႕ျဖိဳးေရးအဖြဲ႕ၾကီးရဲ႕ ဒသမႏွစ္ပတ္လည္အစည္းအေ၀းၾကီးမွာ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ သူ႕ကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကသလို အသစ္ဖြဲ႕စည္းလိုက္တဲ့ ပညာေရးေကာ္မတီမွာလည္း အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီႏွစ္ပတ္လည္အစည္းအေ၀းၾကီးကို ဂုဏ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႕ ေနရဥၨရာမွတ္တမ္းမ်ားဆိုၿပီး ဘေလာ့မွာ အခန္းဆက္ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံပရိယတၱိပညာေရးနဲ႕ သာသနာ့အေျခအေနေတြကို တို႕ထိေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့တာေလးေတြ ခု ျပန္လည္ေကာက္ႏႈတ္ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္..။)

(၁)

ဆယ္ႏွစ္ေျမာက္ႏွစ္ပတ္လည္အစည္းအေ၀းၾကီး ဒုတိယေန႕ဟာ မဟာေဗာဓီေစတီေတာ္ကို ဦးခိုက္ပူေဇာ္ျခင္းနဲ႕ ေအာင္ျမင္စြာ ၿပံဳးဆံုးခဲ့ပါၿပီ။

အဖြဲ႕၀င္ရဟန္းေတာ္ေတြ မနက္ျဖန္ သို႕မဟုတ္ တစ္ပတ္ အတြင္းခြဲခြာၾကရေတာ့မွာမို႔ စကားလက္ဆံုေျပာမကုန္ေအာင္ ေႏြးေထြးေနၾကေတာ့တာပါ။ အနာဂတ္ ေရႊျပည္ၾကီးရဲ႕သာသနာ့ အခင္းအက်င္းမွာ ဒီလိုပဲ ဂိုဏ္းဂဏမကြဲ ဆက္လက္ညီညြတ္ၾကဖို႔သာ ဆုေတာင္းမိေတာ့တယ္။

ပဋိပတ္အမည္ခံ ဂိုဏ္းဆရာေတြနဲ႔ ဓမၼကထိကလက္သစ္ေတြရဲ႕ လက္ျဖစ္တရားေတြအတြက္ အယူလည္းလြဲလူလည္းမြဲ ျဖစ္ေနရရွာတဲ့ ေရႊျပည္ၾကီးရဲ႕ ယြင္းပ်က္ေနတဲ့ အကြင္းအကြက္ေတြမွာ ျပန္လည္ေနရာယူဦးေဆာင္မႈေတြ အတူလက္တြဲေဆာင္ရြက္ၾကရဦးမွာပါ။ “ကမၻာ့သာသနာျပဳဖို႕ထက္ ျမန္မာ့သာသနာမပ်က္ဖို႕ပဲလုပ္စမ္းပါဦးကြာ” ဆိုတဲ့ ရြာဦးေက်ာင္းဘုန္းေတာ္ၾကီးရဲ႕ၾသ၀ါဒစကား နားထဲမွာထင္းထင္းၾကီးၾကားခဲ့မိေပါ့။

(၂)

အဲဒီေန႕ညေန ၇း၀၀ မွာေတာ့ ပညာေရးေကာ္မတီအစည္းအေ၀းကို အဖြဲ႔ရံုးခန္းမွာ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ ဗဟုိဥကၠ႒အရွင္ပညာသာမိကဒီလိုအဖြင့္အမွာစကားေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္

“အဖြဲၾကီးျဖစ္တည္ေလွ်ာက္လွမ္းလာခဲ့တာ ဆယ္စုႏွစ္သို႕ တိုင္ခဲ့ၿပီျဖစ္သလို အဖြဲ႕ၾကီးအတြက္ လိုအပ္တဲ့အေျခခံအေဆာက္အဦမ်ားလည္း ျပည့္စံုသေလာက္ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ အဖြဲ႕၀င္ရဟန္းေတာ္မ်ားေမွ်ာ္လင့္ေတာင့္တေနတဲ့ ပညာေရးက႑ကို ေဖာ္ေဆာင္ၾကဖို႔နဲ႔ အဖြဲ႕ကိုယ္စားျပဳရဟန္းေတာ္မ်ား ႏိုင္ငံတကာစင္ျမင့္ေပၚသို႕ တက္ေရာက္ႏိုင္ေရးအားေပးၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္၊

အနာဂတ္ကာလမွာ အဖြဲ႕ၾကီးရဲ႕ ပညာဂုဏ္ေရာင္ကို ထြန္းလင္းေျပာင္ေစမယ့္အရည္ အေသြးျပည့္အဖြဲ႕၀င္ရဟန္းေတာ္မ်ားေပၚထြက္လာတာနဲ႕အမွ် ျပည္တြင္းျပည္ပဗုဒၶသာသနာျပဳ လုပ္ငန္းမ်ား စြမ္းစြမ္းတမံေဆာင္ရြက္ႏိုင္ၾကမွာျဖစ္ပါတယ္၊ယခင္က ပညာေရးေကာ္မတီမ်ားဖြဲ႕ စည္းခဲ့ဖူးေပမယ့္ ယာယီမွ်သာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့အတြက္ အဖြဲ႕၀င္ရဟန္းေတာ္မ်ားရဲ႕ ပညာေရးရည္မွန္းခ်က္ေတြကို ေရရွည္မေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။

ယခုအခါ ပညာေရးေကာ္မတီကို အသစ္ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ခဲ့ၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ ပညာေရးက႑ကို တိုးျမွင့္ေဆာင္ျမွင့္ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဖြဲ႕၀င္ရဟန္းေတာ္မ်ားအေနနဲ႕ ဘာသႏၱရစာေပမ်ားအပါအ၀င္ သာသနာျပဳရဟန္းေတာ္တစ္ပါးမွာ ရွိသင့္ရွိထိုက္တဲ့အရည္အေသြးမ်ားျပည့္စံုေစေရးအတြက္ အရွင္ဘုရားမ်ားရဲ႕ အေတြ႕အၾကံဳဗဟုသုတနဲ႕ အၾကံၪာဏ္မ်ားကို ပြင့္လင္းစြာ ေဆြးေႏြးတင္ျပေပးေတာ္မူၾကပါဘုရား”

(၃

ဟုတ္ေတာ့လည္း ဟုတ္ပါေပတယ္။ ပညာေရးလိုအပ္ခ်က္ျဖည့္ဆည္းမႈနဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈဆိုတာက ေရႊျပည္ၾကီးရဲ႕သာသနာမွာ အမွန္တကယ္လိုအပ္တယ္ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သိေနၾကေပမယ့္ ဘယ္က စေျပာင္းရမွန္းမသိျဖစ္ေနသလို မ်ိဳးဆက္ကြာဟခ်က္ကိုလည္း ေစ့စပ္မရျဖစ္ေနရတာပါ။

ပရိယတၱိသမားေတြ ေသြးေအးၿပီး ေႏွးေကြးေနၾကတာနဲ႕ ၀ါဒအသစ္သမားေတြ လက္ဦးမႈရယူကုန္ၾကတာပါ။ သင္ယူသင့္တဲ့ သင္ရိုးညႊန္တမ္းေတြ မေရးဆြဲႏိုင္ရတာနဲ႕ ရွင္ငယ္ရဟန္းငယ္ေလးေတြ အအေလးေတြ တစ္ေန႕တစ္ျခားျဖစ္လာရတာ ေၾကကြဲစရာ ေကာင္းပါတယ္။ ေလာကီလည္းမမွီ ေလာကုတ္လည္း မေပါက္ ဟိုမေရာက္ ဒီမေရာက္နဲ႕ ေနာက္ေကာက္ က်ရေတာ့တာပါ။

“ ဆြမ္းခံၾကြတဲ့ ကိုရင္ေလးေတြကလည္း ဘုရားခမည္းေတာ္မယ္ေတာ္ေတာင္ မသိဘူး” လို႕ ရင္းႏွီးတဲ့ ဒကာၾကီးတစ္ေယာက္က ေလွ်ာက္ဖူးတာကို စိတ္မသက္မသာ နားေထာင္ခဲ့ရဖူးပါတယ္။ ေျပာရင္ယံုမယ္မထင္ဘူး၊ ကိုရင္ေလးေတြရဲ႕ သင္ခန္းစာမွာ ဗုဒၶ၀င္မပါရွာဘူး။ သူတို႕ငယ္ငယ္တုန္းကေတာ့ ျမန္မာစာျပဌာန္းလို႕ လယ္တီဆရာေတာ္ၾကီးရဲ႕ ခုႏွစ္ေန႔ ဘုရားရွိခုိးသင္ခဲ့ရလို႕ ဗုဒၶ၀င္နဲ႕ ရင္းႏွီးခဲ့ရေသးရဲ႕။ ကိုယ္တိုင္လည္း စာဖတ္၀ါသနာပါလို႕ လက္လွမ္းမီရာ ဆြဲဖတ္ၿပီး ကိုယ္ပိုင္သင္ရိုးညႊန္တမ္းဆြဲခဲ့ရပါတယ္။

အျမင္မက်ယ္ေျပာတဲ့ဆရာနဲ႕ေတြ႕လို႕ေတာ့ နာၿပီ။ ပါဠိစာလံုးမပါတဲ့စာမဖတ္ရ ဆိုသဟာမိ်ဳးပ။

တကယ္ပါဠ္ိသင္ေတာ့လည္း ပါဠိမသင္ဘဲ သဒၵါပဲ သင္ၾကေလေတာ့ သဒတ္လည္း မတာ စပ္လည္း မတာ။ သဒၵါမတတ္ စာမတတ္ျဖစ္ရရွာေတာ့တာ။ ေရွးဆရာေတာ္ၾကီးေတြ ဒီလိုပဲ တတ္ခဲ့တာပဲလို႕ ရမ္းအုပ္ၾကေသး။ အေ၀းၾကီးမဟုတ္ဘူး၊ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသရဲ႕ တစ္ဘ၀သာသနာကိုပဲ ၾကည့္၊ ႏွပ္တရႈ႕ံရႈံ႕ပထမျပန္၀င္ေျဖမယ့္ကိုရင္ေလးက ပါဠိေတာ္စာအုပ္ၾကီးကိုကိုင္လို႕၊ ျမန္မာစာကိုလည္း ေျမာင္းျမဆရာေတာ္ၾကီးကိုယ္တိုင္ ၾကီးၾကပ္သင္ေပးလို႕။ ေရွးဆရာေတာ္ေတြနည္းက ေရးကူးနည္းေလး နည္းနည္းေျပာျပၿပီး ေရကန္ထဲ ကန္ခ်တဲ့နည္းကိုး။ ကူးေပေရာ။ ကူးရင္းနဲ႕မွ နည္းေတြခ်ဲ႕ထြင္ေျပာျပသြားတာမ်ိဳးကလား။

ႏိုင္ငံျခားဘာသာစကားနဲ႕ ေလာကီစာေပသင္ေတာ့လည္း လူထြက္မွာ စိုးျပန္သတဲ့ လုပ္ျပန္ေရာ။ မေပ်ာ္လို႕ထြက္တာ သာသနာအတြက္ ေအးတာပဲေလ။ သဒၶါရဟန္းေတြခ်ည္းက်န္ေတာ့ သာသနာပိုသန္႕သြားတာပ။ ထြက္ခ်င္တဲလူေတြကေတာ့ ထြက္မွာပဲ။ ဘုိးေတာ္ဘုရားလက္ထက္ကဆိုရင္ သာသနာပိုင္ေတာင္ လူထြက္ေသးတာကလား၊

(၄)

တကယ္က လူထြက္ထြက္ မထြက္ထြက္ သာသနာအတြက္ေရာ ႏိုင္ငံအတြက္ပါ အသံုး၀င္မယ့္ပညာရပ္ေတြ သာသနာ၀န္ထမ္းေတြသင္ယူထိုက္ေၾကာင္း အရွင္အာဒိစၥ၀ံသတို႕ကအစ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသတို႕အလယ္ ယေန႕ေခတ္မ်ိဳးဆက္ရဟန္းေတြအဆံုး အကုန္လံုးနားလည္ေနၾကၿပီ။

တကယ္ပါ ေခတ္ပညာကို သူတကာေတြ ကန္႕ကြက္တဲ့ၾကားထဲက ရြံရြံ႕ခြ်န္ခြ်န္ သင္ယူခဲ့ၿပီး လူ႕ဘ၀ကို ကူးေျပာင္းသြားတဲ့ ဆရာၾကီးဦးေအာင္ျမတ္ထြဋ္ကို ဆံုးရႈံးခဲ့ၾကပါသလား။ ပါဠိဆရာၾကီး ေဒါက္တာလင္း၊ လယ္တီပ႑္ိတဦးေမာင္ၾကီး၊ ဆရာၾကီးပါရဂူ။ ဓမၼာစရိယဦးေဌးလိႈင္၊ ဦးေရႊေအာင္၊ နည္းသစ္အဂၤလိပ္စာဦးေသာင္းလြင္စတဲ့ လူျပန္ေတာ္ပညာရွင္မ်ားစြာကို သာသနာေတာ္ကေရာ ႏိုင္ငံကပါ ဆံုးရႈံးခဲ့ၾကပါသလား။

ကမၻာ့ပါဠိပညာရွင္မ်ားအလယ္မွာ လယ္တီဒီပနီေတြနဲ႕ အတူတြဲဘက္လူသိမ်ားတဲ့ မစိုးရိမ္ပထမေက်ာ္အရွင္ၪာဏဟာ ရဟန္းဘ၀နဲ႕ သာသနာမွာ ေခါင္းခ်ခဲ့ပါတယ္။ ဘာသာျခားစကားသင္ရေကာင္းလားဆိုၿပီး ဆြမ္းမေလာင္းလွဴရလို႔ အရင္းအျခာရဟန္းဒကာကေတာင္သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ေပမယ့္ ေနာက္မဆုတ္ဘဲ ယံုၾကည္ရာလမ္းကို ေလွ်ာက္ခဲ့တဲ့ အရွင္ေသ႒ိလကို ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာေတာ့ ကန္႕ကြက္ခဲ့တဲ့သူေတြကိုယ္တိုင္ကပဲ ကမၻာ့သာသနာျပဳၾကီးရယ္လို႕ သဲသဲလႈပ္ၾကျပန္ပါေရာ။

ေထရ၀ါဒႏိုင္ငံတစ္ခုက မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္တစ္ပါးက ” မင္းတို႕ႏိုင္ငံက ဓမၼာစရိယရဟန္းေတာ္တစ္ပါး တကယ္လို႕ သာသနာ့ေဘာင္မွာ မေပ်ာ္ေမြ႕လို႕ လူ႔ေဘာင္ကို ကူးေျပာင္းမယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံ၀န္ထမ္းျဖစ္ေစ အျခားကုမၸဏီစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမွာျဖစ္ေစ အလုပ္လုပ္ခြင့္ရပါသလား” တဲ့။ ေလာကီဘြဲ႕တစ္ဘြဲ႕ကိုသာ တြဲဖက္ၿပီးရေအာင္လုပ္မထားရင္ ဓမၼာစရိယဆိုတာ ေရးတတ္ဖတ္တတ္ထက္ မပိုဘူးလို႕ ေျပာျပလိုက္တဲ့အခါမွာ မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္က အံၾသ၀မ္းနည္းျဖစ္ဟန္ပါ။ “ မင္းတို႕နိုင္ငံအတြက္ အသိပညာရွင္တစ္ေယာက္ဆံုးရံႈးသြားတာပါလား”တဲ့။ ေၾသာ္သူတို႕ကား ျမင္တတ္ပါေပစြ။

ဘာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ သူကေတာ့ ထင္ပါတယ္။ “ဒို႔ေခတ္ကို ေရာက္ရမည္မလဲြပါ” ဂါထာကို ရြတ္လက္စ မပ်က္ဆက္ရြတ္ရင္း ပညာေရးေကာ္မတီအစည္းအေ၀းထဲျပန္ေရာက္သြားပါတယ္။

(၅)

ပညာေရးေကာ္မတီရဲ႕ အစည္းအေ၀းကို တက္ၾကြ အသက္၀င္ေနေအာင္ ေကာ္မတီ၀င္ရဟန္းေတာ္တစ္ပါးျဖစ္သူ ဗာရာဏသီဟိႏၵဴ တကၠသိုလ္ ကိုယ္စားၿပဳ အရွင္နႏၵသာရ (သာသနဓဇဓမၼာစရိယ B.Sc (Physics)Dip( Buddha-Dhamma) M.A ) ကခ်ိတ္ဆက္ေပးပါတယ္။ ေကာ္မတီ၀င္ရဟန္းေတာ္ မ်ားရဲ႕ဘြဲ႕မ်ားကို မိတ္ဆက္ကာ တစ္ပါးခ်င္းစီရဲ႕ အျမင္ေတြကို ေမးျမန္းခဲ့တာပါ။ သူကေတာ့တင္ျပလာတဲ့အေတြးအျမင္ေတြေပၚမွာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ဖို႕ အဖြဲ႕ဥကၠ႒နဲ႕အတူ ထပ္ျဖည့္ေဆြးေႏြးတာမ်ိဳးပဲ ၀င္လုပ္ျဖစ္ပါတယ္။

ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားကို နားစြင့္လိုက္ပါတယ္။ နာဂဇုနတကၠသိုလ္ကိုယ္စားျပဳ အရွင္သီဟၪာဏာလကၤာရာဘိ၀ံသ (သက်သီဟသာမေဏေက်ာ္၊ေစတီယဂၤဏဂဏ၀ါစကဓမၼာစရိယ၊သာသနဓဇဓမၼာစရိယ၊M.A (Delhi), PhD (Thesis)က“ပညာေရးကိစၥရပ္မ်ားေဖာ္ေဆာင္သင္တန္းမ်ားဖြင့္တဲ့အခါ ပညာသင္ယူၾကမယ့္ အဖြဲ႔၀င္ရဟန္းေတာ္မ်ား ပညာသင္ၾကားရန္သင္ေလ်ာ္တဲ့ ေနရာမ်ားသတ္သတ္မွတ္မွတ္ရွိဖို႕လိုေၾကာင္း။ မိမိတို႔အဖြဲ႕၀င္အခ်င္းခ်င္း ပညာေရးပံပိုးမႈေပးၾကရံုသာမက ႏိုင္ငံျခားသားဆရာမ်ားကိုလည္း ဖိတ္ၾကားကာ သင္ၾကားေစမယ္ဆိုရင္ဘာသာစကားအရည္အေသြးပိုမိုတိုးတက္ျပည့္စံုဖြယ္ရွိသလို တကယ္လို႕ အဲဒီ ုအစီအစဥ္ကုိသာ လက္ခံအတည္ျပဳခဲ့ပါက သူကိုယ္တိုင္ ကူညီစီစဥ္ကာ ဖိတ္ၾကားေပးႏိုင္ပါေၾကာင္း၊” ေဆြးေႏြးသြားတာ စိတ္၀င္စားစရာပါ။

ပူေနးတကၠသိုလ္ကိုယ္စားျပဳ အရွင္ေရ၀တ (သာသနတကၠသီလဓမၼာစရိယ၊ B.A (Buddhism) ,M.A (Pali) M.A (Buddhism), PhD (Thesis) ကေတာ့ ပူေနးတကၠသိုလ္အေနနဲ႕ ပညာသင္ၾကားေပးဖို႕ေနရာအခက္အခဲရွိတဲ့အတြက္ အဖြဲ႕ၾကီးကစီစဥ္ေပးတဲ့အဓိကဌာနၾကီးသံုးခု (ဗာရာဏသီ၊နာလႏၵာ၊မဂဓ)မွာ ေက်ာင္းပိတ္ရက္မ်ားနဲညွိၿပီး အဂၤလိပ္ဘာသာရပ္ကို လာေရာက္သင္ၾကားေပးႏိုင္တဲ့အေၾကာင္း တင္ျပေဆြးေႏြးသြားပါတယ္။

(၆)

ဟုတ္ေပတာပဲ။ အားလံုးက ဓမၼာစရိယဘြဲ႕ရ ရဟန္းေတာ္ေတြဆိုေပမယ့္ ႏိုင္ငံျခားဘာသာစကားအေျခခံခ်င္းမတူၾကပါဘူး။ ငယ္စဥ္ကတည္းက အဆင့္ဆင့္သင္ယူခဲ့ရသူကနည္းပါတယ္။ ဖုတ္ပူမီးတုိက္အဂၤလိပ္စာ(Intensive English)သမားေတြက အမ်ားစုပါ။ ဓမၼာစရိယေအာင္မွ မဟာ၀ိဇၨာနဲ႔ ပါရဂူဘြဲ႕ေတြရဲ႕ ဆြဲအားနဲ႕ ႏိုင္ငံျခားသာသနာျပဳဆိုတဲ့အိပ္မက္၊ ကိုယ့္ေျမကိုယ့္ေရ ကိုယ့္သာသနာဘက္စံုျပန္လည္ဆန္းသစ္ျပဳျပင္ေရးအေတြးအေခၚသစ္ေတြက အဂၤလိပ္စာသင္တန္းခန္းမေတြဆီကို တြန္းပို႕လိုက္တာပါ။ ဓမၼာစရိယတန္းေအာင္ဖို႕ဆိုတာကလည္း ကံမေကာင္းအေၾကာင္းမလွရင္ ေနာက္ဘုရားပြင့္တဲ့အထိဆက္ေျဖေပေတာ့ ဆိုတာမ်ိဳးထိၾကာတတ္ပါတယ္။

ဒီလိုနဲ႕ ကိုယ္ေတာ္ေလးေတြ ျမိဳ႕ျပမွာ ေသာင္တင္ေနေတာ့တာပါ။ ဓမၼာစရိယဘြဲ႕မရဘဲ ရြာကိုလည္း မျပန္လိုၾကေပပဲကိုး။ ေမွ်ာ္တေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေမာင္ဖုန္းေလးေတြက ေရာက္မလာေတာ့ ရြာဦးေက်ာင္းသာသနာကို အရည္အေသြးမဲ့တဲ့ ေတာထြက္ဦးဇင္းၾကီးေတြက ေနရာယူလိုက္ၾကပါၿပီ။ တယ္မိတဲ့ဘုရားမွာ လင္းတနားမွေတာ့ ရြာလည္းနာေတာ့တာပါ။ တစ္ခိ်ဳ႕ေနရာမွာေတာ့ အရည္အေသြးမရွိေပမယ့္ သာသနာခ်စ္စိတ္ေလးရွိတဲ့ ရွားရွားပါးပါးဦးဇင္းၾကီးေတြလည္း ေတြ႕ရတတ္ပါရဲ႕ ။ေက်ာင္းကန္ဘုရားေလးေတြ မပ်က္စီးေအာင္ ေစာင့္ေရွာက္ေဖာ္ေတာ့ ႔ရေပေသးသပေလ။

ငါ့ရွင္တို႕ေရ ဓမၼာစရိယမေအာင္လည္း ရြာမွာ သာသနာျပဳဖို႕ေတာ့ အရည္အေသြးမီပါတယ္။ ပ်ံသာ ပ်ံပါ ေရႊဟသၤာ လို႕သာ ေျပာလိုက္ခ်င္မိရဲ႕။ သူလည္း ေရႊျပည္ၾကီးရဲ႕ သာသနာ့အေျခခံေဒသျဖစ္တဲ့ေက်းလက္ကို အာရံုေစာေနမိပါရဲ႕။ ေအာ္ ဓမၼာစရိယကလည္း နတ္ၾကီးသလိုလို ခက္သလိုလိုနဲ႕ (မခက္ခက္ေအာင္ေမးေပသကိုး) သာသနာ့အင္အားစုေလးေတြ လြင့့္ပါးေစပါသေကာ။ အလုပ္လုပ္ရမယ့္္အခိ်န္ေတြကို ဖဲ့ႏႈတ္ခဲ့ပါသေကာ။

ေရႊျပည္ၾကီးက နာမည္ရဓမၼကထိကစာေရးဆရာကိုယ္ေတာ္ေလးတစ္ပါးကေတာ့ သူထုတ္ေ၀တဲ့ ဘုတ္အုပ္ေလးေတြရဲ႕ တစ္ေနရာရာမွာ သူ႕ကိုယ္ေရးအက်ဥ္းကို ေဖာ္ျပတဲ့အခါ “ဓမၼာစရိယတန္းကို ဆယ္ႏွစ္ၾကာေအာင္ေျဖဆိုခဲ့ရသည္” ဆိုသဟာေလးကို တခုတ္တရထည့္ေရးေလ့ရွိတာအမွတ္ရပါရဲ႕။ ခ်စ္လို႕ေျပာတာေတာ့ ဟုတ္ဟန္မတူ။

ဆိုၾကပါစို႕ မ်ားေသာအားျဖင့္ ဓမၼာစရိယဘြဲ႕ရရဟန္းေတာ္တစ္ပါးရဲ႕ ပ်မ္းမွ်သက္ေတာ္ဟာ သံုးဆယ္၀န္းက်င္ေတြမ်ားပါတယ္။သံုးဆယ္အရြယ္မွ ေရးရခြ်တ္ရ၊ က်က္ရမွတ္ရတဲ့ အဂၤလိပ္စာဟာ မေခ်ာေမြ႕ႏိုင္တာ ေသခ်ာလွပါတယ္။ဒါေပမယ့္ ဓမၼာစရိယရဟန္းေတာ္မ်ားအေနနဲ႕ စာသြားစာလာနားလည္သူမ်ားပီပီ အခ်ိန္တိုအတြင္းမွာအဓိပၸါယ္ေပါက္ေအာင္ေတာ့ ဖတ္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အရည္အေသြးေလးခုထဲမွာ ဖတ္တတ္ရံုနဲ႕ မၿပီးေသးတာ လူတိုင္းအသိ၊ အၾကားစြမ္းရည္၊ အေျပာစြမ္းရည္၊ အေရးစြမ္းရည္ေတြလည္းလိုေပဦးမေပါ့၊

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္က ႏိုင္ငံျခားတကၠသိုလ္ကိုေတာ့ ေရာက္လာခဲ့ၾကၿပီ။ တကၠသိုလ္သင္ခန္းစာဆိုတာက မွတ္စုေကာင္းေကာင္းေလးရွိတာကို အာပူတိုက္လိုက္ရင္ ေအာင္မွာေတာ့ အေသအခ်ာ။ႏိုင္ငံျခားလာရျခင္းရဲ႕ ပထမရည္ရြယ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ မဟာ၀ိဇၨာကို့ မလြတ္တမ္းရမွာပါပဲ။ အာပူုတိုက္တာလြဲသြားလို႕ တစ္ႏွစ္က်ရင္ေတာင္ ေနာက္တစ္ႏွစ္ကေတာ့ အတည့္ျဖစ္ဖို႕မ်ားပါတယ္။

ပါရဂူဘြဲ႕ကေတာ့ အားစိုက္ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်မ္းၾကီးၾကပ္သူေတြနဲ႕ ပါေမာကၡေတြရဲ႕ လမ္းညႊန္မႈနဲ႕ ဖတ္သင့္တာေတြ ဖတ္၊ စုတုျပဳႏိုင္ရင္ေတာ့ က်မ္းတစ္ေစာင္စာတစ္ဖြဲ႕ျဖစ္လာမွာပါ။

ဒုတိယ၊တတိယရည္ရြယ္ခ်က္ေတြျဖစ္တဲ့ႏိုင္ငံျခားသာသနာျပဳဖို႕နဲ႕ ျပည္တြင္းသာသနာျမွင့္တင္ေရးေတြ အတြက္ေတာ့ ပိုၿပီးအားစိုက္ရမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သက္ေတာ္ကလည္း ဒုတိယအရြယ္ထဲ ထဲထဲ၀င္၀င္ေရာက္ေနခဲ့ပါၿပီ။

(၇)

အဂၤလိပ္စကားပဲျဖစ္ျဖစ္ အျခားႏိုင္ငံျခားဘာသာစကားပဲျဖစ္ျဖစ္ ႏိုင္ငံျခားသာသနာျပဳေခါင္းစဥ္ေအာက္ကို ၀င္ေတာ့မယ့္ရဟန္းတစ္ပါးဟာ မျဖစ္မေန တတ္ေျမာက္ၾကရေတာ့မွာပါ။ ရြာဘက္က အမ်ိဳးဘုန္းၾကီးတစ္ပါးကေတာ့ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံက အမ်ိဳးေတြဆီ လိုက္လည္ၿပီး အျပန္မွာ ႏိုင္ငံျခားသာသနာျပဳစကားလံုးၾကီးကို သူ႕အတၳဳပၸတၱိေတာ္ၾကီးထဲမွာ ေဖာ္က်ဴးထားတာကို ေမာ္ဖူးခဲ့ဖူးပါရဲ႕။ ေအာ္ စြမ္းႏိုင္သူၾကီးေပပ။ သူကိုယ္တိုင္ေရာက္လို႕ ပရိတ္ၾကီးႏွစ္သုတ္ေလာက္ရြတ္ရံုနဲ႕ အဆင္ေျပတာေတြ႕ရေလမွ ေအာ္ ဒီလိုလည္း ျဖစ္သကိုးလို႕ အလင္းပြင့္ရပါေလေရာ။

ေအာ္ အမ်ဳိးေတြက သာသနာသက္၀င္ၿပီးသူေတြပဲ။ အခ်ိဳေပၚသကာေလာင္းဖြယ္မွ မလိုေပပဲကိုး။ ပရိယတၱိသင္ရိုးညႊန္တမ္းထဲမွာ သင့္ေတာ္ရာဘာသာရပ္ေတြ မထည့္သြင္းခဲ့ရာက ကေမာက္ကမပညာေရးနယ္ပယ္ၾကီးထဲ သူကိုယ္တိုင္လည္း ၀ဲလည္ခဲ့ဖူးပါရဲ႕။ နိမ့္သြားလိုက္ျမင့္သြားလိုက္ပါ။ ရွင္းျပရတာကိုက ခက္ပါတယ္။ သူတို႕ေခတ္မွာ သင္ရိုးညႊန္တမ္းက နည္းနည္းေလးအေရာင္တက္လာပါေသးတယ္။ စနစ္သစ္ပရိယတၱိပညာေရးဆိုတဲ့ အသံၾကီးက်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ၾကားလိုက္ရတာပါ။

ႏိုင္ငံတကာမွာ သင္ေနတဲ့ပါဠိသင္နည္းစနစ္ေတြကို က၀ိလကၡဏာဘာသာဆိုၿပီး မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ပိဋကတ္စာေပထဲက ေကာင္းႏိုးရာရာ သုတ္ေဒသနာေတြကိုလည္း စာသင္ပ်ိဳႏု သားေရႊဥေလးေတြရဲ႕ ရင္ထဲေရာက္ေအာင္ပို႕ေပးခဲ့ပါေသးတယ္။ျမန္မာစာျပဌာန္းခ်က္ကေတာ့ ေက်းဇူးအလြန္မ်ားခဲ့တာပါ။

ဒီေန႕ေခတ္စာနယ္ဇင္းမ်က္ႏွာစာေပၚမွာ ဓမၼစာေရးဆရာရဟန္းေတာ္ေလးေတြ တလက္လက္လင္းေနတာ စနစ္သစ္ပညာေရးျမန္မာစာရဲ႕ အသီးအပြင့္လို႕ ေျပာရင္လြန္မယ္မထင္ဘူးပ။ ျပည္တြင္းသာသနာကို ဦးေဆာင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာစာမျဖစ္မေနတတ္ကို တတ္ၾကရမွာပါ။ ဖတ္ကို ဖတ္ၾကရမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ စနစ္သစ္ပညာေရးဆိုတာ အိပ္မက္ေယာင္ျခင္းမွ်သာပါ။ ဆယ္စုႏွစ္တစ္ခုေတာင္မခံပဲ တေခါေခါ အိပ္ေမာက်သြားရပါေတာ့တယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ စနစ္သစ္ပညာေရးက ေမြးေပးလိုက္တဲ့ သာသနာ့တကၠသိုလ္ၾကီးႏွစ္ခုကေတာ့ အဖတ္တင္က်န္ခဲ့ပါေသးတယ္။

သူတို႕တက္တဲ့ႏွစ္ေတြတုန္းကေတာ့ တကၠသိုလ္၀င္ခြင့္စာေမးပြဲမွာ ၀ိနည္း၊ သဒၵါ၊ အဘိဓမၼာ၊ ပါဠိ၊ ျမန္မာစာနဲ႕ အေထြေထြဗဟုသုတဘာသာရပ္ေတြ ေျဖခဲ့ရတာမွတ္မိေနပါေသးတယ္။ တကၠသိုလ္ေရာက္မွ ေအဘီစီဒီေတြ သရဇၥ်ာယ္ရတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ခုဒီႏွစ္ပိုင္းေတြမွာေတာ့ အဲဒီဘာသာရပ္ေတြအျပင္ ၀င္ခြင့္စာေမးပြဲမွာ အဂၤလိပ္ဘာသာပါ ေျဖဆိုေနရၿပီ ၾကားပါတယ္။

အလယ္တန္းအဂၤလိပ္စာအဆင့္ရွိရမွာဆိုလားတကၠသိုလ္၀င္တန္းအဆင့္ရွိရမွာဆိုလားပဲ။ ၾကိဳဆိုရမွာလိုလို ဘာလိုလိုေပမယ့္ ၀င္ခြင့္ေျဖမယ့္ေမာင္ရွင္ေလးေတြကို ဘယ္သူက သင္ေပးလို႕ ဘယ္မွာသင္ခြင့္ရလို႕ဒီအလယ္တန္းအဆင့္ တကၠသိုလ္၀င္တန္းအဆင့္ေရာက္ေနရသတုန္း။ ခက္ခက္ရေခ်ေသးရဲ႕။

ျပီးေတာ့ ျပႆနာက အဂၤလိပ္စာသင္ရမယ္ ကြန္ျပဴတာနဲ႕ အင္တာနက္ကို နားလည္ရမယ္ ဆိုတဲ့ ေရာဂါက ရွင္ငယ္ရဟန္းငယ္ေလးေတြရဲ႕ ရာစုသစ္ဦးေႏွာက္ထဲမွာ ထုတ္ပယ္မရေအာင္စြဲေနပါၿပီ။ သူတို႕မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ သင္ေတာ့မွာပါ။ ဒီတစ္ေခါက္ သူေရႊျပည္ၾကီးကို ျပန္ေတာ့ ဟုိနားတစ္စ ဒီနားတစ္စ တပည့္ေမာင္ကိုရင္ ေမာင္ပဥၨင္းေလးေတြကို ျပန္ေတြ႕ရပါတယ္။

စာသင္တိုက္ထဲမွာ ရွိေနရမယ့္အရြယ္မွာ သူတို႕ ၿမိဳ႕ထဲက သင္တန္းခန္းမေတြဆီ စုၿပံဳတိုးေနၾကတာပါ။ ပရိယတၱိကို ျပတ္ျပတ္သားေက်ာခိုင္းလိုက္တဲ့အထိ နားလည္မႈလြဲေနၾကရွာပါၿပီ။ သူတို႕ဘာအတြက္ ဘာေတြကို သင္ၾကမွာပါလိမ့္။ ဘာလုပ္ေနၾကတာတုန္းလို႕ ေမးၾကည့္ေတာ့ ကြန္ျပဴတာသင္တန္းတက္သူတက္။ အဂၤလိပ္စကားေျပာသင္တန္းတက္သူတက္ပါ။ ဘာလုပ္ဖို႕လဲလို႕ ထပ္ေမးၾကည့္ေတာ့ ႏိုင္ငံျခားသာသနာျပဳဖို႕ဆိုပဲ၊ တစ္ခုခုထက္မက ႏွစ္ခုသံုးခု လြဲေလၿပီ။

အဂၤလိပ္စကားေျပာတတ္ပါၿပီတဲ့။ ကြန္ျပဴတာအင္တာနက္ၾကီးကို အသံုးခ်တတ္ပါၿပီတဲ့။ အဘယ္တရားကို ေဟာၿပီး အဘယ္ဓမၼကို ျဖန္႕ၾကကုန္မည္နည္း ငါ့ရွင္ေလးတို႕။ ဘယ္လိုတရားဓမၼအသိၪာဏ္ကိုယ္ခံအားေတြနဲ႕ သာသနာ၀န္ၾကီးကို ထမ္းၾကမွာတုန္း။ ေအာ္ ဘုရား ဘုရား ။

တစ္ခုခုေတာ့ တစ္ခုခုလုပ္ရေတာ့မွာပါ။ ေက်ာင္းထဲမွာသင္မေပးရင္ေတာ့ အျပင္ထြက္သင္မွာပါပဲ။ ရွင္ရဟန္းဆိုေပမယ့္ အိုင္တီေခတ္ၾကီးထဲက သကၤန္း၀တ္ထားတဲ့ လူငယ္ေလးေတြဆိုတာ ေမ့ထားလို႕မရပါဘူး။ ေပေလးပင္ရွင္ေလးပါးတို႕ေခတ္တုန္းကလည္း ေတာင္တြင္းၾကီးက ကိုယ္ေတာ္ေလးေတြ အင္း၀ကို ေခတ္ပညာသင္ဖို႕ဆိုၿပီး ထြက္ခြာသြားခဲ့ၾကဖူးေလရဲ႕။

(၈)

သူအေနနဲ႕ ပညာေရး၀င္ေပါက္မွန္သမွ် တိုး၀င္ခ်င္တဲ့ညဥ္ေလးရွိျပန္ေတာ့ ရန္ကုန္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေထရ၀ါဒတကၠသိုလ္ၾကီးရဲ႕ ၀င္ခြင့္စာေမးပြဲကို ေျဖခဲ့ဖူးေအာင္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အဂၤလိပ္စာက အဆင့္ျမင့္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေျပာစရာက သူတို႕လို ဓမၼာစရိယအဆင့္ရွိတဲ့ရဟန္းေတြနဲ႕ ခုမွ ေမတၱာပြားနည္းတို႕ ပရမတၳတရားေလးပါးတို႕ စသင္မယ့္ သင္တန္းသားေတြၾကား သင္ရိုးညႊန္းတမ္းမညီမွ်မႈပါ။

ဒီပလိုမာက ျပန္စရျပန္ပါတယ္။ ငယ္ငယ္တုန္းက က်က္ခဲ့တဲ့စာေတြပဲ ထပ္တလဲလဲ ရြတ္အံရျပန္တာပါ။ စာေမးပြဲခန္းထဲက ထြက္လိုက္တာနဲ႕ “ ေျဖႏိုင္လား”ေမးရင္ မ်က္ႏွာပူပါတယ္။မူလတန္းတုန္းက ေျဖခဲ့တဲ့စာေတြ ဘြဲ႕လြန္မွာ လာေျဖရတာကိုး။ သခၤ်ာနဲ႕ ဘြဲ႕ရၿပီးကာမွ (၂) အလီေရးျပရတာမိ်ဳးပါ။ ဘာသာစံုဂုဏ္ထူးေတြထြက္ေတာ့လည္း မေပ်ာ္ခဲ့ေပဘူး။

ဒီပလိုမာၿပီးရင္ ၀ိဇၹာဘြဲ႕၊ ၿပီးေတာ့ မဟာ၀ိဇၨာေပါ့ေလ။ သာသနာ့တကၠသိုလ္က ၀ိဇၨာဘြဲ႕တစ္ဘြဲ႕ရၿပီးတဲ့ သူ႕အတြက္ ႏွစ္ထပ္ကြမ္း၀ိဇၨာဆိုေတာ့ ဂုဏ္ယူရမွာလိုလို ဘာလိုလိုၾကီးပါ။ ဓမၼာစရိယအဆင့္ရဟန္းေတာ္မ်ားကို ၾကားခံအဂၤလိပ္စာဒီပလိုမာသင္တန္းတစ္ခုကို တစ္ႏွစ္တာ ဖိဖိစီးစီးသင္ေပးၿပီး အရည္အခ်င္းစစ္ၿပီးတာနဲ႕ မဟာ၀ိဇၨာတန္းကို တိုက္ရိုက္တက္ခြင့္ေပးလိုက္ရင္ ဘြဲ႕ထပ္တာ သင္ရိုးထပ္တာေတြ မရွိႏိုင္ေတာ့ဘူးေပါ့။ အမွန္တကယ္က အိႏၵိယနဲ႕ သီရိလကၤာတကၠသိုလ္ေတြမွာ ဓမၼာစရိယဘြဲ႕ရရဟန္းတစ္ပါးကို မဟာ၀ိဇၨာတန္းကို တိုက္ရိုက္တက္ခြင့္ေပးပါတယ္။

(၉)

ကဲ အခု နာဂဇုနတကၠသိုလ္ အရွင္သီဟၪာဏာလကၤာရကေတာ့ အဖြဲ႔႕၀င္ရဟန္းေတာ္ေတြရဲ႕ ဘာသာစကားအရည္အေသြးျမင့္ဖို႕ ႏိုင္ငံျခားဆရာမ်ားကို ဖိတ္ၾကားၿပီး သင္ၾကားေစရမယ္တဲ့။ ဖိတ္လည္း ဖိတ္ေပးမယ္တဲ့။ ပူေနးအရွင္ေရ၀တကလည္း အဂၤလိပ္စာျမွင့္တင္ေရးအစီအစဥ္ေတြမွာ သူကိုယ္တိုင္ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ပါမယ္တဲ့။ သင္တန္းေနရာကိုေတာ့ အဖြဲ႕ၾကီးကသတ္မွတ္ေပးပါတဲ့။

အဖြဲ႕၀င္ရဟန္းေတာ္ေတြဟာ အိိုင္တီေခတ္ၾကီးထဲက မိ်ဳးဆက္သစ္ ရွင္ငယ္ရဟန္းငယ္ေလးေတြကို ျပန္လည္ငဲ့ေစာင္းၾကည့္ၾကဖို႕ လိုေနၿပီ။ သူတို႕ကေတာ့ သူတို႕လိုရာတိုးေ၀ွ႕ယူသြားၾကမွာပဲ။သူတို႕ေလးေတြရဲ႕ အသိၪာဏ္ဆာေလာင္မႈကို ပဲ့ထိမ္းေပးၾကဖို႔ပါပဲ။ ဒီလိုမွ မဟုတ္ရင္ေတာ့ သာသနာဟာ ေနာက္မ်ိဳးဆက္ဘယ္ႏွစ္ဆက္ခံမလဲ။

စုလစ္မြန္းခြ်န္ေက်ာင္းေတာ္ၾကီးေတြနဲ႕ ေရႊေရာင္ေစတီၾကီးေတြ ေရွးေဟာင္းသုေတသနလက္ေအာက္ေရာက္ သြားမွာပါ။ သမိုင္းဆရာေတြလည္း အလုပ္ေတာ့မ်ားသြားမွာေပါ့ေလ။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ပရိယတၱိသမားေတြဟာ သာသနာထိန္းေတြဆိုတာ ေမ့မပစ္ဖို႕ပါပဲ။ ဓမၼဂဂၤါပါဠိအင္စတီက်ဳ(တ္)အိပ္မက္ကေတာ့ ပိုၿပီးခိုင္မာလာပါတယ္။ သစ္ပင္ေအာက္မွာေတာင္ သွ်ႏၱိနိေကတန္တကၠသိုလ္ၾကီးအစပ်ိဳးခဲ့ေသးတာပဲ။

အစည္းအေ၀းက မၿပီးေသး။ ေႏြးေနတုန္းပင္။

ဓမၼဂဂၤါ