(၁)
ဥေရာပႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံသို႕ ဓမၼခရီးထြက္မည့္ မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္၏ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ မစၥတာဂစ္တာသို႕ သူ ေရာက္ရွိခဲ့ေလသည္။ ထိုေန႕က မစၥတာဂစ္တာတြင္ သူႏွင့္ မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္(၆)ပါးခန္႕စုမိခဲ့ၾကသည္။ ရဟန္းေတာ္မ်ားအတြက္ ေ၀ယ်ာ၀စၥျပဳလုပ္ေပးရန္ တတ္သိနားလည္ေသာ ကပိၸယေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ကို မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္က အပါေခၚလာခဲ့သည္။
အင္တာေနရွင္နယ္ကပိၸယေကာင္းတစ္ေယာက္ျဖစ္ႏိုင္ေသာ အရည္အခ်င္းမ်ိဳး ထိုေက်ာင္းသားတြင္ ရွိေနခဲ့ပါသည္.။ ဘိုစာလည္း တတ္၊ ၀ိနည္းလည္း နားလည္၊ စားေသာက္ဆိုင္ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအက္တီကက္(Etiquette)မ်ားကိုပါ ကြ်မ္း၀င္ေနျခင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ကပိၸယေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္သာ သူတို႕ႏွင့္ ပါမလာခဲ့လွ်င္ မစၥတာဂစ္တာသည္ ရဟန္းေတာ္မ်ားအတြက္ ခပ္စိမ္းစိမ္းၾကီး ရွိေနပါလိမ့္မည္..။
အမွန္တကယ္ပင္ ရဟန္းတစ္ပါးႏွင့္ မစၥတာဂစ္တာသည္ ခပ္လွမ္းလွမ္းမွာ ရွိေနခဲ့ပါသည္..။
စာနယ္ဇင္းႏွင့္ အႏုပညာစာမ်က္ႏွာေပၚက ေနမ်ိဳးေဆး၏ ေကာက္ေၾကာင္းပန္းခ်ီမ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီးေနခဲ့သလို ေနမ်ိဴေဆးႏွင့္ တြဲ၍ မၾကာခဏ နားစည္ကို ခလုပ္တိုက္ေလ့ရွိေသာ မစၥတာဂစ္တာကိုလည္း မွတ္မွတ္ထင္ထင္ရွိေနခဲ့သည္။ သူ ေရႊျပည္ေတာ္သို႕ ျပန္လည္ေရာက္ရွိခိုက္ မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္၏ သတင္းေကာင္းကို ၾကားရသည္..။ ဥေရာပႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံသို႕ သာသနာျပဳဓမၼခရီးထြက္ခြာရန္ ဗီဇာႏွင့္ ေလယာဥ္လက္မွတ္အသင့္ရွိေနၿပီ..။ မဇၥ်ိမမွ ျပန္ၾကြလာသည့္ မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္မ်ားကို ေတြ႕ဆံုႏႈတ္ဆက္ကာ ေန႕ဆြမ္းဆက္ကပ္ခ်င္သည္ ဟု ဆိုလာသည္။
သုိ႕ႏွင့္ သူက သူမေရာက္ဖူးေသာ မစၥတာဂစ္တာကို ညႊန္းလိုက္ပါသည္။
၀ိပႆနာကမၼ႒ာန္းနည္းျပ မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္တစ္ပါးကို ႏိုင္ငံျခားသားေယာဂီလူငယ္တစ္ဦးက သံသယျဖစ္စြာ ေမးခြန္းတစ္ခု ေမးခဲ့ဖူးသည္ကို အမွတ္ရ၏။
'' ဘေႏၱ..၀ိပႆနာတရားေတြ နည္းျပႏိုင္ေအာင္ ကိုယ္တိုင္ေကာ အားထုတ္ဖူးရဲ႕လား၊ ကိုယ္တိုင္အားမထုတ္ဖူးဘဲနဲ႕ နည္းျပမယ္ဆို ထိေရာက္ ေအာင္ျမင္ပါ့မလား''
မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္ကလည္း ေမးခြန္းတစ္ခုကိုသာ ျပန္ေမးခဲ့ပါသည္။
'' ကမၻာေက်ာ္ေဘာလံုးနည္းျပ ဟိုးေဆး ေမာ္ရင္ဟိုကို သိသလား ''
ေမာ္ရင္ဟိုဆိုေသာ ခပ္စြာစြာ ငနဲၾကီးက ေဘာလံုးျဖစ္ျဖစ္ေျမာက္ေျမာက္ကန္ဖူးသည္ဟု မွတ္တမ္းမရွိ.. သို႕ေသာ္ နည္းျပေကာင္းတစ္ေယာက္ေတာ့ျဖစ္ေနသည္။
ဘုရားအေလာင္းေတာ္ သိဒၶတၳ ဗုဒၶအျဖစ္ကို မရမီ နည္းျပဆရာႏွစ္ဦးႏွင့္ ဆံုခဲ့ရေသးသည္။ အာဠာရရေသ့ၾကီးကေတာ့ ကိုယ္တိုင္အားထုတ္ထားသည့္ စ်ာန္တရားကို နည္းျပေပးခဲ့သည္။ ဖာဂူဆန္လို နည္းျပမ်ိဳး..။ ဥဒကရေသ့ၾကီးကေတာ့ ဖခင္ဆီက အေမြရထားသည့္ ကိုယ္တိုင္ အားထုတ္လို႕ မေအာင္ျမင္ေသးေသာ တရားက်င့္မွတ္တမ္း(Meditation Records) ကို ကိုင္ၿပီး နည္းျပခဲ့သည္..။ ေမာ္ရင္ဟိုလို နည္းျပမ်ိဳး..။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အေလာင္းေတာ္သိဒၶတၳ ေလာကီစ်ာန္သမာပတ္လမ္းေပၚ ေအာင္ျမင္စြာ ေလွ်ာက္ခဲ့ဖူးေလသည္။ (ေလာကုတၱရာလမ္းကိုသာ နည္းျပမပါဘဲ ေလွ်ာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။)
သူလည္း မစၥတာဂစ္တာကို ၾကားဖူးနား၀ျဖင့္ ညႊန္းလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံရပ္ျခားသာသနာျပဳၾကြမည့္ ရဟန္းေတာ္တစ္ပါးအတြက္ ဟိုတယ္၊ စားေသာက္ဆိုင္ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ အက္တိကတ္နည္းနားမ်ားက မျဖစ္မေန သိထားအပ္ေသာ သုတပညာတစ္ခုျဖစ္လာၿပီ ဟု ယံုၾကည္စြာ မစၥတာဂစ္တာကို ညႊန္းလိုက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
(၂)
ဗုဒၶအရွင္က သာ၀ကရဟန္းမ်ားအတြက္ စား၀တ္ေနေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အခ်ိဳးက်ေစရန္ ေသခိယသိကၡာပုဒ္မ်ားျဖင့္ ပံုသြင္းခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါသည္။ စုေပါင္းဆြမ္းဘုန္းေပးသည့္ ဓေလ့ကို က်င့္သံုးေလ့ရွိေသာ ဗုဒၶဘာသာ ေက်ာင္း၀ိဟာမ်ားကို သြားေရာက္ေလ့လာလွ်င္ အာဟာရသံုးေဆာင္ေနေသာ ရွင္ရဟန္းမ်ား၏ အိေျႏၵၾကီးလွေသာ ၾကည္ညိဳဖြယ္ပံုရိပ္မ်ားကို ဖူးေတြ႕ရမည္သာ ျဖစ္ေလသည္..။ သို႕ေသာ္ ယေန႕ ေက်ာင္း၀ိဟာအျပင္ဘက္ကို ထြက္ခဲ့ၾကရၿပီ။ ႏိုင္ငံနယ္နိမိတ္ကို ေက်ာ္ျဖတ္ၾကရၿပီ..။
ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္က သာသနာျပဳရဟန္းေတာ္အမ်ားစုမွာ ထိုေခတ္ထိုအခါ ထိုမ်ိဳးဆက္၏ လူကုံထံအသိုင္းအ၀ိုင္းမွ သာသနာတြင္း ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ လူမႈေရးအထက္တန္းလႊာ ဆိုသူမ်ားႏွင့္ တစ္သားတည္းက်ေအာင္ ေရာေႏွာသာသနာျပဳႏိုင္စြမ္းရွိခဲ့ၾကသည္။ ဗုဒၶေခတ္မဇၥ်ိမေလာကီကို ကြ်မ္း၀င္စြာ ျဖတ္သန္းခဲ့ၿပီးသည့္အျပင္ ၀ိနည္းေဒသနာလာ သိကၡာက်င့္၀တ္တို႕ျဖည့္စြက္လိုက္ေသာအခါ တင္းျပည့္သာသနာျပဳရဟန္းေတာ္မ်ားအျဖစ္ အျမင္အားလံုးအတြက္ အထင္ၾကီးေလာက္ဖြယ္ ပံုရိပ္မ်ားကို ဖန္တီးႏိုင္ခဲ့ၾကေလသည္။
မည္သို႕ဆိုေစ ေက်ာင္းကန္၀ိဟာအျပင္ဘက္ကို ေက်ာ္လြန္၍ ႏိုင္ငံတကာနယ္ နိမိတ္စည္းမ်ားကို ျဖတ္သန္းရေသာအခါ လူမ်ိဳး၊ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ဘာသာစကားအလိုက္ က်င့္သံုးလိုက္နာရမည့္အရာမ်ားကို သင္ယူရေပေတာ့မည္။ Do and Don't ကိုမွ နားမလည္ခဲ့လွ်င္ အရည္အေသြးျပည့္သာသနာျပဳရဟန္းေကာင္းတစ္ပါးျဖစ္ဖို႕ လြယ္မည္မထင္..။ စားေရးေသာက္တာႏွင့္ ေနမႈထိုင္မႈစသည္ အခ်ိဳးေျပေျပျဖစ္ဖို႕ ဆည္းပူးရေပေတာ့မည္။
သာသနာျပဳရဟန္းတစ္ပါးအတြက္ ပထမဆံုး ေလးစားေလာက္ဖြယ္အသြင္အျပင္(Impressive Image)တစ္ခုရွိရမည္မွာ အေသအခ်ာပင္ျဖစ္သည္။ အရွင္သာရိပုတၱရာေလာင္းလ်ာ ေကာလိတပရဗိုဇ္၏ မ်က္၀န္းတြင္ အရွင္အႆဇိ၏ သိမ္ေမြ႕ေသာအမူအရာအသြင္အျပင္က စြဲထင္ေစခဲ့သည္။ အေသာကဧကရာဇ္၏ နန္းရင္ျပင္ထဲ ျဖတ္ေလွ်ာက္သြားေသာ နိေျဂာဓသာမေဏငယ္ေလး၏ ၿငိမ္သက္တည္ၾကည္ေသာ ေျခလွမ္းမ်ားက ေမာရိယႏိုင္ငံေတာ္ကို ဓမၼအေရာင္လႊမ္းေစခဲ့သည္။ ဓမၼဒႆီဘြဲ႕ခံ အရွင္အရဟံကိုယ္ေတာ္ၾကီးကို အေနာ္ရထာမင္းျမတ္ႏွင့္ ပုဂံသားတို႕အသည္းစြဲခဲ့ၾကသည္မွာ ၾကည္ညိုဖြယ္အသြင္အျပင္က အစပ်ိဳးခဲ့ျခင္းပင္ျဖစ္ေလသည္။
(၃)
ျမန္မာရဟန္းေတာ္အမ်ားစုကေတာ့ မ်ားေသာအားျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာအျမင္ဆိုေသာ ေ၀ါဟာရႏွင့္ ယခုမွ မိတ္ဆက္ေနရဆဲျဖစ္သည္။ တစ္ပါးစႏွစ္ပါးစ ထြန္းေပါက္ခဲ့ဖူးေသာ္လည္း လက္ခ်ိဳးေရတြက္လို႕ ရေနေသးသည္ကို ပြင့္လင္းစြာ ၀န္ခံရေပမည္။ ထိုသို႕ ထြန္းေပါက္ခဲ့သည္ဟု လက္မေထာင္၀င့္ၾကြားရသည့္ သာသနာျပဳအေက်ာ္မ်ားသည္ပင္ ႏိုင္ငံတကာမ်က္လံုးထဲတြင္ ခပ္ပါးပါးမွ်ေလး ေနရာရဖို႕ လြန္မင္းစြာ အားထုတ္ခဲ့ၾကရသည္ကို ဖတ္မွတ္ဖူးပါသည္။
အရွင္ေသ႒ိလႏွင့္ အရွင္ေရ၀တဓမၼတို႕၏ အတၳဳပၸတ္မ်ား....။
ႏိုင္ငံတကာသို႕ သာသနာျပဳၾကြရၿပီဆိုေသာအခါ မိမိ၏ ဆြမ္းေ၀ယ်ာ၀စၥအတြက္ အေရးစိုက္မည့္ ကပၸိယက ေနာက္မွ တေကာက္ေကာက္လိုက္ပါႏိုင္ေတာ့မည္ မဟုတ္။ ႏိုင္ငံအလိုက္ဥပေဒမ်ားအရ ဆြြမ္းခံၾကြလို႕လည္း အဆင္မေျပ။ ဆိုရေသာ္ စားေသာက္ဆိုင္ယဥ္ေက်းမႈထဲ မျဖစ္မေန တိုး၀င္ရေတာ့သည္။
သူကိုယ္တိုင္ မီႏူး(Menu) ေရွ႕ေရာက္လာလို႕မွ စားေသာက္ဖြယ္ကို မွာမစားတတ္။ ကိုယ္သိေသာအစားအစာႏွင့္ အနီးစပ္ဆံုးေ၀ါဟာရကို ရွာရေဖြရသည္ပင္အေမာ။ ႏိုင္ငံျခားေရာက္ အစဦးပိုင္းကာလမ်ားတြင္ ထမင္းေၾကာ္ႏွင့္ ႏွစ္ပါးသြားရသည္က မ်ားသည္။
မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္တစ္ပါးကေတာ့ ညီလာခံတစ္ခု တက္ေရာက္ၿပီးမွ ''တူ' (chopstick) ကိုင္တြယ္စားေသာက္တတ္ရန္ ေလ့က်င့္ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
'' ညီလာခံမွာ ကိုယ္တစ္ပါးတည္းဗ်ာ...တူမကိုင္တတ္တာ.။ ဇြန္းခရင္းလည္း အလြယ္တကူခ်မေပးေတာ့ ဒုကၡမ်ားခဲ့သဗ်ာ...။
သူမ်ား တူဆို ကိုယ္က တူတတ္မွ..။''
ဓမၼဂါဒင္းဆရာေတာ္ေရးဖူးေသာ အဂၤလန္အေတြ႕အၾကံဳထင္ပါသည္။ ။ ကိုယ္ေတြ႕လား၊ နာမည္ေျပာင္းထားတာလားေတာ့ မသိ၊ :) စားေသာက္ဆိုင္တြင္ ဘုန္းေပးသံုးေဆာင္ၿပီးေနာက္ လက္ေဆးရန္ ခ်ေပးေသာ သံပုရာသီးျခမ္းစိမ္ေရေႏြးကို ေဖ်ာ္ရည္မွတ္၍ ေမာ့ေသာက္ပစ္လိုက္ေသာ ရဟန္းေတာ္တစ္ပါးအေၾကာင္း..။
မစၥတာဘိန္း၏ မ်က္ႏွာေပးမ်ိဳးျဖင့္ စာပြဲထိုးက ၾကည့္ေနမလား မသိ...။
သူကိုယ္တိုင္လည္း နယူးေဒလီျမိဳ႕ေတာ္က ဟုိတယ္လ္တစ္ခုတြင္ ျခံဳေစာင္ရွာမေတြ႕၍ သကၤန္းေခါင္းျမီးျခံဳေကြးခဲ့ရဖူးေလသည္။ ေရႊျပည္ၾကီးတြင္ ရဟန္းေတာ္မ်ား ဟိုတယ္လ္တည္းခိုခြင့္ မရွိဟု သိရသည္။ ဟုတ္ေပတာပဲ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းေတြ ဒီေလာက္ေပါေနမင့္ပဲဟာ..။ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာေတာ့ တည္းခိုးစရာဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းက ေနရာတိုင္းတြင္ အဆင္သင့္ရွိမေနတတ္ပါ။ သို႕ႏွင့္ ဧည့္ရိပ္သာႏွင့္ ဟိုတယ္မ်ားတြင္ တည္းခိုရသည္မ်ား ၾကံဳလာရသည္။
ကြာလာလမ္ပူမွ ဗုဒၶဂယာသို႕ ဘုရားဖူးလာမည့္ ဥပါသကာမိသားစုကို ေဒလီျမိဳ႕သို႕ သြားေရာက္ၾကိဳဆိုရသည္။ဥပါသကာမိသားစုက ေဒလီတြင္ တည္းခိုရန္ ဟိုတယ္လ္တစ္ခုကို ၾကိဳတင္ခ်ိတ္ဆက္ထားၿပီးၿပီ။ သူ႕အတြက္ပါ အခန္းတစ္ခန္းစီစဥ္ထားသည္။ ပထမဆံုးဟိုတယ္လ္တည္းခိုဖူးေသာ သူ႕အတြက္ ျခံဳေစာင္ရွာမေတြ႕သျဖင့္ အခ်မ္းၾကီးစြာ ေဒလီေဆာင္းကိုျဖတ္သန္းရေသာ ညျဖစ္ပါသည္။
ညံ့လိုက္တဲ့ ရြာသားကိုယ္ေတာ္..။
ရွင္သာရိပုတၱရာတို႕ ရွင္ေမာဂၢလာန္တို႕လို ျမိဳ႕ျပသူေဌးသားက ရဟန္းျဖစ္လာတာမွ မဟုတ္ေတာ့ ခံေပါ့...။
(ဘယ္သူ႕မွ မေျပာျပဖူးဘူး....ခုမွ လူစံုလို႕ ဖြင့္ခ်လိုက္တာ...။)
စား၀တ္ေနေရး ျပႆနာအျပင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ျခင္းကိစၥကလည္း စိတ္အၾကပ္ အတည္းျဖစ္ေစေသာ ယဥ္ေက်းမႈတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္တစ္ပါး၏ ဦးျပည္းစိမ္းစိမ္း၊ ထူးျခားေသာ အသြင္အျပင္ႏွင့္ ၀တ္ရံုသကၤန္းကို တိုင္းတစ္ပါးသားတို႕က အနည္းဆံုး ဓါတ္ပံုတြဲရိုက္ဖို႕ေလာက္ေတာ့ စိတ္၀င္စားတတ္ပါသည္။ ထိုအခါမ်ိဳးတြင္ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ရတာမ်ိဳး ၾကံဳရသည္။ ကိုယ့္ဘက္က '' ရဟန္းဆိုတာ အမ်ိဳးသမီးကို '' စသည္ ရွင္းမျပႏိုင္မီမွာပင္ အျခားတစ္ဘက္က ကမ္းထားေသာလက္ ေၾကာင္အမ္းအမ္းျဖစ္မသြားေအာင္ အားနာမိရျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္တတ္သည္။
မဟာပညာေက်ာ္ အရွင္အာဒိစၥ၀ံသကိုယ္တိုင္ ျဗိတိန္ႏိုင္ငံသို႕ ေရာက္ခိုက္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး၏ လက္ကမ္းေပးမႈကို မ်က္ႏွာလႊဲမိသျဖင့္ ' ရိုင္းလိုက္တာ'' ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳခံရဖူးသည္။
မဇၥ်ိမထံုးစံ ၾကာဖူးသ႑ာန္ လက္အုပ္ခ်ီႏႈတ္ဆက္ျခင္းက အႏၱရာယ္ကင္းသည္။
ေရႊျပည္ၾကီးမွာေတာ့ လက္အုပ္ခ်ီႏႈတ္ဆက္သည္က ဘုန္းၾကီးရဟန္းမ်ားအတြက္သာ ဟု အရိုးစြဲေနသည္။
သူကေတာ့ မဇၥ်ိမထံုးစံေနာက္သို႕ မသိမသာ လိုက္ေနမိၿပီ။ လက္အုပ္ခ်ီႏႈတ္ဆက္ျခင္း....။
လက္အုပ္ခ်ီႏႈတ္ဆက္မိျပန္ေတာ့ မေရႊေခ်ာတို႕က မျပီး...။ ပုခံုးဖက္ၿပီး ဓါတ္ပံုရိုက္ဖို႕ ၾကိဳးစားၾကျပန္ေသးသည္။
ဒါေတာ့ မရ...။ ေျပးမွ...။
ႏိုင္ငံတကာသာသနာျပဳရဟန္းမ်ားအတြက္ အေျခခံသိသင့္သိထိုက္သည့္ ႏိုင္ငံအလိုက္စား၀တ္ေနေရး၊ လူမႈဆက္ဆံေရးကိစၥမ်ားကိုပါ သာသနာျပဳေက်ာင္းေတာ္မ်ားက သင္ေပးသင့္သည္ ဟုျမင္ပါသည္။ သို႕မဟုတ္လ်င္ ကေမာက္ကမအလြဲမ်ားႏွင့္ မ်က္ႏွာပ်က္ဖြယ္ရာ ၾကံဳရတတ္ပါသည္။
ေရႊျပည္ၾကီးမွာေတာ့ ထိုသို႕ ကေမာက္ကမလြဲေခ်ာ္မႈေလးမ်ားသည္ပင္ ရိုးဂုဏ္အျဖစ္ ပိုတိုးၾကည္ညိဳဖြယ္ရွိေသာ္လည္း ႏိုင္ငံတကာတြင္ေတာ့ အက္တီကတ္(Etiquette) သင္ပုန္းၾကီးမေက်ပြန္သူအျဖစ္ မ်က္ႏွာငယ္ဖြယ္ရာ ၾကံဳရေပလိမ့္မည္။
ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ထိုေန႕က သူတို႕အားလံုး မစၥတာဂစ္တာတြင္ မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္၏ ဥေရာပသာသနာျပဳခရီိးအဆင္ေခ်ာေမြ႕ေစေၾကာင္း ဆုေတာင္းကာ ေန႕လည္စာဆြမ္းကို အားမနာတမ္း ဘုန္းေပးခဲ့ၾကေလသည္..။ ေကာင္းလင့္ေတးေပတကား..။
ဓမၼဂဂၤါ
(၈-၃-၂၀၁၂)
(ယခင္ေရးလက္စ အဆံုးမသတ္ရေသးေသာ အေဟာင္းေလးကို အေခ်ာသတ္တင္လိုက္ပါသည္။)
ဥေရာပႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံသို႕ ဓမၼခရီးထြက္မည့္ မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္၏ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ မစၥတာဂစ္တာသို႕ သူ ေရာက္ရွိခဲ့ေလသည္။ ထိုေန႕က မစၥတာဂစ္တာတြင္ သူႏွင့္ မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္(၆)ပါးခန္႕စုမိခဲ့ၾကသည္။ ရဟန္းေတာ္မ်ားအတြက္ ေ၀ယ်ာ၀စၥျပဳလုပ္ေပးရန္ တတ္သိနားလည္ေသာ ကပိၸယေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္ကို မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္က အပါေခၚလာခဲ့သည္။
အင္တာေနရွင္နယ္ကပိၸယေကာင္းတစ္ေယာက္ျဖစ္ႏိုင္ေသာ အရည္အခ်င္းမ်ိဳး ထိုေက်ာင္းသားတြင္ ရွိေနခဲ့ပါသည္.။ ဘိုစာလည္း တတ္၊ ၀ိနည္းလည္း နားလည္၊ စားေသာက္ဆိုင္ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာအက္တီကက္(Etiquette)မ်ားကိုပါ ကြ်မ္း၀င္ေနျခင္းမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ကပိၸယေက်ာင္းသားတစ္ေယာက္သာ သူတို႕ႏွင့္ ပါမလာခဲ့လွ်င္ မစၥတာဂစ္တာသည္ ရဟန္းေတာ္မ်ားအတြက္ ခပ္စိမ္းစိမ္းၾကီး ရွိေနပါလိမ့္မည္..။
အမွန္တကယ္ပင္ ရဟန္းတစ္ပါးႏွင့္ မစၥတာဂစ္တာသည္ ခပ္လွမ္းလွမ္းမွာ ရွိေနခဲ့ပါသည္..။
စာနယ္ဇင္းႏွင့္ အႏုပညာစာမ်က္ႏွာေပၚက ေနမ်ိဳးေဆး၏ ေကာက္ေၾကာင္းပန္းခ်ီမ်ားႏွင့္ ရင္းႏွီးေနခဲ့သလို ေနမ်ိဴေဆးႏွင့္ တြဲ၍ မၾကာခဏ နားစည္ကို ခလုပ္တိုက္ေလ့ရွိေသာ မစၥတာဂစ္တာကိုလည္း မွတ္မွတ္ထင္ထင္ရွိေနခဲ့သည္။ သူ ေရႊျပည္ေတာ္သို႕ ျပန္လည္ေရာက္ရွိခိုက္ မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္၏ သတင္းေကာင္းကို ၾကားရသည္..။ ဥေရာပႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံသို႕ သာသနာျပဳဓမၼခရီးထြက္ခြာရန္ ဗီဇာႏွင့္ ေလယာဥ္လက္မွတ္အသင့္ရွိေနၿပီ..။ မဇၥ်ိမမွ ျပန္ၾကြလာသည့္ မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္မ်ားကို ေတြ႕ဆံုႏႈတ္ဆက္ကာ ေန႕ဆြမ္းဆက္ကပ္ခ်င္သည္ ဟု ဆိုလာသည္။
သုိ႕ႏွင့္ သူက သူမေရာက္ဖူးေသာ မစၥတာဂစ္တာကို ညႊန္းလိုက္ပါသည္။
၀ိပႆနာကမၼ႒ာန္းနည္းျပ မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္တစ္ပါးကို ႏိုင္ငံျခားသားေယာဂီလူငယ္တစ္ဦးက သံသယျဖစ္စြာ ေမးခြန္းတစ္ခု ေမးခဲ့ဖူးသည္ကို အမွတ္ရ၏။
'' ဘေႏၱ..၀ိပႆနာတရားေတြ နည္းျပႏိုင္ေအာင္ ကိုယ္တိုင္ေကာ အားထုတ္ဖူးရဲ႕လား၊ ကိုယ္တိုင္အားမထုတ္ဖူးဘဲနဲ႕ နည္းျပမယ္ဆို ထိေရာက္ ေအာင္ျမင္ပါ့မလား''
မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္ကလည္း ေမးခြန္းတစ္ခုကိုသာ ျပန္ေမးခဲ့ပါသည္။
'' ကမၻာေက်ာ္ေဘာလံုးနည္းျပ ဟိုးေဆး ေမာ္ရင္ဟိုကို သိသလား ''
ေမာ္ရင္ဟိုဆိုေသာ ခပ္စြာစြာ ငနဲၾကီးက ေဘာလံုးျဖစ္ျဖစ္ေျမာက္ေျမာက္ကန္ဖူးသည္ဟု မွတ္တမ္းမရွိ.. သို႕ေသာ္ နည္းျပေကာင္းတစ္ေယာက္ေတာ့ျဖစ္ေနသည္။
ဘုရားအေလာင္းေတာ္ သိဒၶတၳ ဗုဒၶအျဖစ္ကို မရမီ နည္းျပဆရာႏွစ္ဦးႏွင့္ ဆံုခဲ့ရေသးသည္။ အာဠာရရေသ့ၾကီးကေတာ့ ကိုယ္တိုင္အားထုတ္ထားသည့္ စ်ာန္တရားကို နည္းျပေပးခဲ့သည္။ ဖာဂူဆန္လို နည္းျပမ်ိဳး..။ ဥဒကရေသ့ၾကီးကေတာ့ ဖခင္ဆီက အေမြရထားသည့္ ကိုယ္တိုင္ အားထုတ္လို႕ မေအာင္ျမင္ေသးေသာ တရားက်င့္မွတ္တမ္း(Meditation Records) ကို ကိုင္ၿပီး နည္းျပခဲ့သည္..။ ေမာ္ရင္ဟိုလို နည္းျပမ်ိဳး..။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အေလာင္းေတာ္သိဒၶတၳ ေလာကီစ်ာန္သမာပတ္လမ္းေပၚ ေအာင္ျမင္စြာ ေလွ်ာက္ခဲ့ဖူးေလသည္။ (ေလာကုတၱရာလမ္းကိုသာ နည္းျပမပါဘဲ ေလွ်ာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။)
သူလည္း မစၥတာဂစ္တာကို ၾကားဖူးနား၀ျဖင့္ ညႊန္းလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
ႏိုင္ငံရပ္ျခားသာသနာျပဳၾကြမည့္ ရဟန္းေတာ္တစ္ပါးအတြက္ ဟိုတယ္၊ စားေသာက္ဆိုင္ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ အက္တိကတ္နည္းနားမ်ားက မျဖစ္မေန သိထားအပ္ေသာ သုတပညာတစ္ခုျဖစ္လာၿပီ ဟု ယံုၾကည္စြာ မစၥတာဂစ္တာကို ညႊန္းလိုက္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
(၂)
ဗုဒၶအရွင္က သာ၀ကရဟန္းမ်ားအတြက္ စား၀တ္ေနေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အခ်ိဳးက်ေစရန္ ေသခိယသိကၡာပုဒ္မ်ားျဖင့္ ပံုသြင္းခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါသည္။ စုေပါင္းဆြမ္းဘုန္းေပးသည့္ ဓေလ့ကို က်င့္သံုးေလ့ရွိေသာ ဗုဒၶဘာသာ ေက်ာင္း၀ိဟာမ်ားကို သြားေရာက္ေလ့လာလွ်င္ အာဟာရသံုးေဆာင္ေနေသာ ရွင္ရဟန္းမ်ား၏ အိေျႏၵၾကီးလွေသာ ၾကည္ညိဳဖြယ္ပံုရိပ္မ်ားကို ဖူးေတြ႕ရမည္သာ ျဖစ္ေလသည္..။ သို႕ေသာ္ ယေန႕ ေက်ာင္း၀ိဟာအျပင္ဘက္ကို ထြက္ခဲ့ၾကရၿပီ။ ႏိုင္ငံနယ္နိမိတ္ကို ေက်ာ္ျဖတ္ၾကရၿပီ..။
ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္က သာသနာျပဳရဟန္းေတာ္အမ်ားစုမွာ ထိုေခတ္ထိုအခါ ထိုမ်ိဳးဆက္၏ လူကုံထံအသိုင္းအ၀ိုင္းမွ သာသနာတြင္း ၀င္ေရာက္လာသူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ လူမႈေရးအထက္တန္းလႊာ ဆိုသူမ်ားႏွင့္ တစ္သားတည္းက်ေအာင္ ေရာေႏွာသာသနာျပဳႏိုင္စြမ္းရွိခဲ့ၾကသည္။ ဗုဒၶေခတ္မဇၥ်ိမေလာကီကို ကြ်မ္း၀င္စြာ ျဖတ္သန္းခဲ့ၿပီးသည့္အျပင္ ၀ိနည္းေဒသနာလာ သိကၡာက်င့္၀တ္တို႕ျဖည့္စြက္လိုက္ေသာအခါ တင္းျပည့္သာသနာျပဳရဟန္းေတာ္မ်ားအျဖစ္ အျမင္အားလံုးအတြက္ အထင္ၾကီးေလာက္ဖြယ္ ပံုရိပ္မ်ားကို ဖန္တီးႏိုင္ခဲ့ၾကေလသည္။
မည္သို႕ဆိုေစ ေက်ာင္းကန္၀ိဟာအျပင္ဘက္ကို ေက်ာ္လြန္၍ ႏိုင္ငံတကာနယ္ နိမိတ္စည္းမ်ားကို ျဖတ္သန္းရေသာအခါ လူမ်ိဳး၊ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ဘာသာစကားအလိုက္ က်င့္သံုးလိုက္နာရမည့္အရာမ်ားကို သင္ယူရေပေတာ့မည္။ Do and Don't ကိုမွ နားမလည္ခဲ့လွ်င္ အရည္အေသြးျပည့္သာသနာျပဳရဟန္းေကာင္းတစ္ပါးျဖစ္ဖို႕ လြယ္မည္မထင္..။ စားေရးေသာက္တာႏွင့္ ေနမႈထိုင္မႈစသည္ အခ်ိဳးေျပေျပျဖစ္ဖို႕ ဆည္းပူးရေပေတာ့မည္။
သာသနာျပဳရဟန္းတစ္ပါးအတြက္ ပထမဆံုး ေလးစားေလာက္ဖြယ္အသြင္အျပင္(Impressive Image)တစ္ခုရွိရမည္မွာ အေသအခ်ာပင္ျဖစ္သည္။ အရွင္သာရိပုတၱရာေလာင္းလ်ာ ေကာလိတပရဗိုဇ္၏ မ်က္၀န္းတြင္ အရွင္အႆဇိ၏ သိမ္ေမြ႕ေသာအမူအရာအသြင္အျပင္က စြဲထင္ေစခဲ့သည္။ အေသာကဧကရာဇ္၏ နန္းရင္ျပင္ထဲ ျဖတ္ေလွ်ာက္သြားေသာ နိေျဂာဓသာမေဏငယ္ေလး၏ ၿငိမ္သက္တည္ၾကည္ေသာ ေျခလွမ္းမ်ားက ေမာရိယႏိုင္ငံေတာ္ကို ဓမၼအေရာင္လႊမ္းေစခဲ့သည္။ ဓမၼဒႆီဘြဲ႕ခံ အရွင္အရဟံကိုယ္ေတာ္ၾကီးကို အေနာ္ရထာမင္းျမတ္ႏွင့္ ပုဂံသားတို႕အသည္းစြဲခဲ့ၾကသည္မွာ ၾကည္ညိုဖြယ္အသြင္အျပင္က အစပ်ိဳးခဲ့ျခင္းပင္ျဖစ္ေလသည္။
(၃)
ျမန္မာရဟန္းေတာ္အမ်ားစုကေတာ့ မ်ားေသာအားျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာအျမင္ဆိုေသာ ေ၀ါဟာရႏွင့္ ယခုမွ မိတ္ဆက္ေနရဆဲျဖစ္သည္။ တစ္ပါးစႏွစ္ပါးစ ထြန္းေပါက္ခဲ့ဖူးေသာ္လည္း လက္ခ်ိဳးေရတြက္လို႕ ရေနေသးသည္ကို ပြင့္လင္းစြာ ၀န္ခံရေပမည္။ ထိုသို႕ ထြန္းေပါက္ခဲ့သည္ဟု လက္မေထာင္၀င့္ၾကြားရသည့္ သာသနာျပဳအေက်ာ္မ်ားသည္ပင္ ႏိုင္ငံတကာမ်က္လံုးထဲတြင္ ခပ္ပါးပါးမွ်ေလး ေနရာရဖို႕ လြန္မင္းစြာ အားထုတ္ခဲ့ၾကရသည္ကို ဖတ္မွတ္ဖူးပါသည္။
အရွင္ေသ႒ိလႏွင့္ အရွင္ေရ၀တဓမၼတို႕၏ အတၳဳပၸတ္မ်ား....။
ႏိုင္ငံတကာသို႕ သာသနာျပဳၾကြရၿပီဆိုေသာအခါ မိမိ၏ ဆြမ္းေ၀ယ်ာ၀စၥအတြက္ အေရးစိုက္မည့္ ကပၸိယက ေနာက္မွ တေကာက္ေကာက္လိုက္ပါႏိုင္ေတာ့မည္ မဟုတ္။ ႏိုင္ငံအလိုက္ဥပေဒမ်ားအရ ဆြြမ္းခံၾကြလို႕လည္း အဆင္မေျပ။ ဆိုရေသာ္ စားေသာက္ဆိုင္ယဥ္ေက်းမႈထဲ မျဖစ္မေန တိုး၀င္ရေတာ့သည္။
သူကိုယ္တိုင္ မီႏူး(Menu) ေရွ႕ေရာက္လာလို႕မွ စားေသာက္ဖြယ္ကို မွာမစားတတ္။ ကိုယ္သိေသာအစားအစာႏွင့္ အနီးစပ္ဆံုးေ၀ါဟာရကို ရွာရေဖြရသည္ပင္အေမာ။ ႏိုင္ငံျခားေရာက္ အစဦးပိုင္းကာလမ်ားတြင္ ထမင္းေၾကာ္ႏွင့္ ႏွစ္ပါးသြားရသည္က မ်ားသည္။
မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္တစ္ပါးကေတာ့ ညီလာခံတစ္ခု တက္ေရာက္ၿပီးမွ ''တူ' (chopstick) ကိုင္တြယ္စားေသာက္တတ္ရန္ ေလ့က်င့္ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
'' ညီလာခံမွာ ကိုယ္တစ္ပါးတည္းဗ်ာ...တူမကိုင္တတ္တာ.။ ဇြန္းခရင္းလည္း အလြယ္တကူခ်မေပးေတာ့ ဒုကၡမ်ားခဲ့သဗ်ာ...။
သူမ်ား တူဆို ကိုယ္က တူတတ္မွ..။''
ဓမၼဂါဒင္းဆရာေတာ္ေရးဖူးေသာ အဂၤလန္အေတြ႕အၾကံဳထင္ပါသည္။ ။ ကိုယ္ေတြ႕လား၊ နာမည္ေျပာင္းထားတာလားေတာ့ မသိ၊ :) စားေသာက္ဆိုင္တြင္ ဘုန္းေပးသံုးေဆာင္ၿပီးေနာက္ လက္ေဆးရန္ ခ်ေပးေသာ သံပုရာသီးျခမ္းစိမ္ေရေႏြးကို ေဖ်ာ္ရည္မွတ္၍ ေမာ့ေသာက္ပစ္လိုက္ေသာ ရဟန္းေတာ္တစ္ပါးအေၾကာင္း..။
မစၥတာဘိန္း၏ မ်က္ႏွာေပးမ်ိဳးျဖင့္ စာပြဲထိုးက ၾကည့္ေနမလား မသိ...။
သူကိုယ္တိုင္လည္း နယူးေဒလီျမိဳ႕ေတာ္က ဟုိတယ္လ္တစ္ခုတြင္ ျခံဳေစာင္ရွာမေတြ႕၍ သကၤန္းေခါင္းျမီးျခံဳေကြးခဲ့ရဖူးေလသည္။ ေရႊျပည္ၾကီးတြင္ ရဟန္းေတာ္မ်ား ဟိုတယ္လ္တည္းခိုခြင့္ မရွိဟု သိရသည္။ ဟုတ္ေပတာပဲ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းေတြ ဒီေလာက္ေပါေနမင့္ပဲဟာ..။ ႏိုင္ငံရပ္ျခားမွာေတာ့ တည္းခိုးစရာဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းက ေနရာတိုင္းတြင္ အဆင္သင့္ရွိမေနတတ္ပါ။ သို႕ႏွင့္ ဧည့္ရိပ္သာႏွင့္ ဟိုတယ္မ်ားတြင္ တည္းခိုရသည္မ်ား ၾကံဳလာရသည္။
ကြာလာလမ္ပူမွ ဗုဒၶဂယာသို႕ ဘုရားဖူးလာမည့္ ဥပါသကာမိသားစုကို ေဒလီျမိဳ႕သို႕ သြားေရာက္ၾကိဳဆိုရသည္။ဥပါသကာမိသားစုက ေဒလီတြင္ တည္းခိုရန္ ဟိုတယ္လ္တစ္ခုကို ၾကိဳတင္ခ်ိတ္ဆက္ထားၿပီးၿပီ။ သူ႕အတြက္ပါ အခန္းတစ္ခန္းစီစဥ္ထားသည္။ ပထမဆံုးဟိုတယ္လ္တည္းခိုဖူးေသာ သူ႕အတြက္ ျခံဳေစာင္ရွာမေတြ႕သျဖင့္ အခ်မ္းၾကီးစြာ ေဒလီေဆာင္းကိုျဖတ္သန္းရေသာ ညျဖစ္ပါသည္။
ညံ့လိုက္တဲ့ ရြာသားကိုယ္ေတာ္..။
ရွင္သာရိပုတၱရာတို႕ ရွင္ေမာဂၢလာန္တို႕လို ျမိဳ႕ျပသူေဌးသားက ရဟန္းျဖစ္လာတာမွ မဟုတ္ေတာ့ ခံေပါ့...။
(ဘယ္သူ႕မွ မေျပာျပဖူးဘူး....ခုမွ လူစံုလို႕ ဖြင့္ခ်လိုက္တာ...။)
စား၀တ္ေနေရး ျပႆနာအျပင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ျခင္းကိစၥကလည္း စိတ္အၾကပ္ အတည္းျဖစ္ေစေသာ ယဥ္ေက်းမႈတစ္ရပ္ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာရဟန္းေတာ္တစ္ပါး၏ ဦးျပည္းစိမ္းစိမ္း၊ ထူးျခားေသာ အသြင္အျပင္ႏွင့္ ၀တ္ရံုသကၤန္းကို တိုင္းတစ္ပါးသားတို႕က အနည္းဆံုး ဓါတ္ပံုတြဲရိုက္ဖို႕ေလာက္ေတာ့ စိတ္၀င္စားတတ္ပါသည္။ ထိုအခါမ်ိဳးတြင္ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ရတာမ်ိဳး ၾကံဳရသည္။ ကိုယ့္ဘက္က '' ရဟန္းဆိုတာ အမ်ိဳးသမီးကို '' စသည္ ရွင္းမျပႏိုင္မီမွာပင္ အျခားတစ္ဘက္က ကမ္းထားေသာလက္ ေၾကာင္အမ္းအမ္းျဖစ္မသြားေအာင္ အားနာမိရျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္တတ္သည္။
မဟာပညာေက်ာ္ အရွင္အာဒိစၥ၀ံသကိုယ္တိုင္ ျဗိတိန္ႏိုင္ငံသို႕ ေရာက္ခိုက္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦး၏ လက္ကမ္းေပးမႈကို မ်က္ႏွာလႊဲမိသျဖင့္ ' ရိုင္းလိုက္တာ'' ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳခံရဖူးသည္။
မဇၥ်ိမထံုးစံ ၾကာဖူးသ႑ာန္ လက္အုပ္ခ်ီႏႈတ္ဆက္ျခင္းက အႏၱရာယ္ကင္းသည္။
ေရႊျပည္ၾကီးမွာေတာ့ လက္အုပ္ခ်ီႏႈတ္ဆက္သည္က ဘုန္းၾကီးရဟန္းမ်ားအတြက္သာ ဟု အရိုးစြဲေနသည္။
သူကေတာ့ မဇၥ်ိမထံုးစံေနာက္သို႕ မသိမသာ လိုက္ေနမိၿပီ။ လက္အုပ္ခ်ီႏႈတ္ဆက္ျခင္း....။
လက္အုပ္ခ်ီႏႈတ္ဆက္မိျပန္ေတာ့ မေရႊေခ်ာတို႕က မျပီး...။ ပုခံုးဖက္ၿပီး ဓါတ္ပံုရိုက္ဖို႕ ၾကိဳးစားၾကျပန္ေသးသည္။
ဒါေတာ့ မရ...။ ေျပးမွ...။
ႏိုင္ငံတကာသာသနာျပဳရဟန္းမ်ားအတြက္ အေျခခံသိသင့္သိထိုက္သည့္ ႏိုင္ငံအလိုက္စား၀တ္ေနေရး၊ လူမႈဆက္ဆံေရးကိစၥမ်ားကိုပါ သာသနာျပဳေက်ာင္းေတာ္မ်ားက သင္ေပးသင့္သည္ ဟုျမင္ပါသည္။ သို႕မဟုတ္လ်င္ ကေမာက္ကမအလြဲမ်ားႏွင့္ မ်က္ႏွာပ်က္ဖြယ္ရာ ၾကံဳရတတ္ပါသည္။
ေရႊျပည္ၾကီးမွာေတာ့ ထိုသို႕ ကေမာက္ကမလြဲေခ်ာ္မႈေလးမ်ားသည္ပင္ ရိုးဂုဏ္အျဖစ္ ပိုတိုးၾကည္ညိဳဖြယ္ရွိေသာ္လည္း ႏိုင္ငံတကာတြင္ေတာ့ အက္တီကတ္(Etiquette) သင္ပုန္းၾကီးမေက်ပြန္သူအျဖစ္ မ်က္ႏွာငယ္ဖြယ္ရာ ၾကံဳရေပလိမ့္မည္။
ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ထိုေန႕က သူတို႕အားလံုး မစၥတာဂစ္တာတြင္ မိတ္ေဆြရဟန္းေတာ္၏ ဥေရာပသာသနာျပဳခရီိးအဆင္ေခ်ာေမြ႕ေစေၾကာင္း ဆုေတာင္းကာ ေန႕လည္စာဆြမ္းကို အားမနာတမ္း ဘုန္းေပးခဲ့ၾကေလသည္..။ ေကာင္းလင့္ေတးေပတကား..။
ဓမၼဂဂၤါ
(၈-၃-၂၀၁၂)
(ယခင္ေရးလက္စ အဆံုးမသတ္ရေသးေသာ အေဟာင္းေလးကို အေခ်ာသတ္တင္လိုက္ပါသည္။)
No comments:
Post a Comment